Miasto wygodne dla 8-latków i 80-latków jest dla wszystkich. 8-80 cities i Gil Penalosa inspiruje Wrocław
8 – 80 cities (pol. 8 -80 miasta) brzmi jak zagadka. Jest to nazwa organizacji, którą założył urbanista Gin Penalosa. W rozmowy z Moniką Kozłowską-Święconek, Dyrektor Biura Zrównoważonej Mobilności dowiadujemy się, jak inspiruje stolicę Dolnego Śląska. Biuro odpowiada za wygodę i bezpieczeństwo seniorów, gdy wybierają się w podróż, nawet jeżeli jest to podróż tylko do najbliższego sklepu.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl
Spis Treści
8-80 cities
Linda Matus: Proszę wyjaśnić naszym czytelnikom, czym zajmuje się Biuro Zrównoważonej Mobilności, co rozumiemy przez mobilność?
Monika Kozłowska-Święconek: W 2013 r. Rada Miejska uchwaliła dokument pn. Wrocławska Polityka Mobilności i wtedy po raz pierwszy pojawiło się to sformułowanie. Wcześniej zajmowaliśmy się w mieście przede wszystkim transportem. Dziś zastanawiamy się, dlaczego mieszkańcy podejmują takie, a nie inne decyzje jadąc do sklepu, przychodni, centrum seniora czy na cmentarz. Mówiąc o mobilności, myślimy o tym, jak nasz sposób poruszania się po mieście jest uzależniony od infrastruktury. Pojęcie mobilności jest szersze, a dla seniorów jest to ważna zmiana, przede wszystkim dlatego, że bezpieczeństwo i komfort przemieszczania się mają ogromne znaczenie w kontekście zrównoważonej mobilności.
Jak pracujemy? Inspiruje nas m.in. organizacja 8-80 cities (pol. 8-80 miasta), której założycielem jest działacz, aktywista i jednocześnie urbanista Gil Penalosa. Głosi on tezę, że jeżeli zaprojektujemy przestrzenie w mieście, które będą wygodne dla 8-latków i 80-latków, to będą one wygodne dla wszystkich. W tego rodzaju podejściu bierzemy pod uwagę dzieciaki i seniorów – najbardziej wrażliwych uczestników ruchu.
Czy wiesz, że?
Ile podróży dziennie wykonuje osoba starsza to tzw. Ruchliwość seniorów. Badanie we Wrocławiu wykazały, że kobiety 60+ wykonują 1,4, a mężczyźni 1,3 podróży, ale ruchliwość w całym mieście to 1,7. 20 proc. osób starszych w ogóle nie wykonuje żadnych podróży. Ciekawostka: seniorzy dużo chodzą w porównaniu do innych grup społecznych.
Nie wszyscy się zgadzają z tym, aby dzieci pytać o zdanie.
Dzieci to jest nasza przyszłość. Gdy dorosną, to one będą podejmować decyzje, czy kupić samochód, czy korzystać z komunikacji miejskiej, a może roweru w drodze do pracy. Dzieci są bardzo otwarte i bezpośrednie. Mówiły nam wprost, że jeżdżą do szkoły autem, bo mama nie chce lub nie może inaczej.
Biuro pracuje w oparciu o konkretne dokumenty: Wrocławską Politykę Mobilności i Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (PZMM). Diagnoza, którą Biuro przeprowadziło przygotowując Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej, objęła również seniorów.
PZMM to jest przykład dokumentu, który powstawał ponad rok i ma charakter partycypacyjny, co oznacza, że pozyskiwanie informacji i diagnoza odbywały się we współpracy z tzw. interesariuszami, czyli grupami osób, których problem dotyczy. Wrocławscy seniorzy już na etapie planów okazali się istotną grupą, bo w naszym mieście stanowią 25 proc. mieszkańców. Patrzymy również na to, że w 2050 r. 40 proc. mieszkańców będą stanowić osoby starsze. W pracy nad dokumentem mieli okazję porozmawiać i skonfrontować stanowiska osób z innych grup np. rowerzystów, kierowców, przedstawicieli MPK czy rad osiedli. Seniorzy są uważni, uwrażliwieni na codzienne zagadnienia, zwracali uwagę na komfort przemieszczania się pieszo, na dojścia do przystanków i kwestie związane z bezpieczeństwem.
Potrzebna ławka formularz
Czy problemy zgłaszane przez osoby starsze różniły się od kwestii poruszanych przez inne grupy wiekowe? Czy interesy seniorów stoją w sprzeczności z interesami innych grup społecznych?
Nie, generalnie nie, zawsze są jakieś różnice, ale nie spektakularne. Przejścia podziemne i kładki nad ulicami to były kwestie podnoszone przez seniorów, ponieważ trudno jest osobom starszym wspinać się po schodach. Ich życzeniem było przywrócenie przejść w poziomie terenu, to co np. zrobiliśmy na ulicy Świdnickiej. Dla kierowców to jest z kolei utrudnienie. Aktywiści natomiast są społecznie wyczuleni i, to co mówią seniorzy, jest bliskie ich postrzeganiu funkcjonowania miasta dobrego do życia.
Swobodne miejsca odpoczynku, czyli ławki to był również ważny postulat, dlatego stworzyliśmy m.in. narzędzie – kanał informacyjny pt. Potrzebna ławka (LINK do formularza online). Tam można składać zapotrzebowanie na ławeczkę. Zgłoszenia są, więc chyba było to potrzebne. Jeżeli senior ma problem z formularzem elektronicznym, proszę nam to zgłaszać za pośrednictwem Wrocławskiego Centrum Rozwoju Społecznego.
PZMM mówi o ciągłej ocenie wdrażanych rozwiązań. Gdzie seniorzy mogą zapoznać się z tymi dokumentami i w jaki sposób zgłaszać ewentualne uwagi?
To są dokumenty jawne, znajdziemy je na stronie internetowej biura informacji publicznej. Można pobrać, wydrukować, przeczytać lub zgłosić uwagi, które mogą być rozpatrzone na etapie corocznego monitoringu – czyli sprawdzenia jak ustalenia planu są realizowane.
Prezydent Jacek Sutryk powołał Radę ds. Polityki Mobilności. Jaki jest podział zadań? Mamy Biuro Zrównoważonej Mobilności, to czym zajmuje się Rada?
Biuro pracuje w strukturach urzędu i jesteśmy jego sztabem, a rada ma charakter społeczny. W większości skupia aktywistów, naukowców, osoby zaangażowane, a tylko dwie osoby reprezentują urząd. Rada spotyka się średnio co dwa miesiące, zabieramy na radę sprawy, które wpływają do naszego biura czy do Prezydenta i z reguły zapraszamy osoby, których kwestie te dotyczą. Jeżeli np. Rada Seniorów zgłosiłaby sprawę do omówienia na Radzie ds. Polityki Mobilności, to wspólnie to zostanie przedyskutowane.
Które z działań zaplanowanych w PZMM są najważniejsze dla bezpieczeństwa i komfortu osób starszych? Na jakie udogodnienia mogą liczyć seniorzy już wkrótce?
Priorytetowe obszary, które nam „wyszły” w kontekście seniorów, to np. inwestycje tramwajowe. Dzielnice Nowy Dwór, Popowice mają bardzo wysoki udział seniorów wśród mieszkańców. W rozpoczętych inwestycjach pojawią się wygodne przystanki i dojścia do nich, komfortowe węzły przesiadkowe, niskopodłogowy tabor. A dziś np. oddajemy przystanki wiedeńskie, ostatnio na ul. Traugutta. Niwelują one uciążliwości i dają poczucie bezpieczeństwa. Kolejne przystanki wiedeńskie pojawią się na ul. Świdnickiej. Konsultowaliśmy tę kwestię z mieszkańcami i seniorom te rozwiązania bardzo się podobały. To nie dziwi, bo 47 cm do pokonania, z poziomu jezdni do tramwaju, to jest dużo nawet dla w pełni sprawnej, młodej osoby. A w centrum Wrocławia mieszka wielu seniorów – pamiętam sympatyczną starszą panią, która powiedziała na konsultacjach, że nie korzysta z tramwaju wcale, chociaż ma go pod domem, bo nie może do niego wejść. To był dla nas sygnał, że choćby nie wiem co, to ta sprawa musi być priorytetowa. Na placu Kościuszki we wrześniu w ramach Podsumowania Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu demonstrowaliśmy, jak działa taki przystanek.
Czy wiesz, że?
Przystanek wiedeński to rodzaj przystanku tramwajowego, który po raz pierwszy zrealizowano w Wiedniu. Jego konstrukcja polega na podniesieniu jezdni w rejonie przystanku do poziomu chodnika. Rozwiązanie umożliwia łatwiejsze dojście i wsiadanie do tramwaju oraz uspokaja ruch i zwiększa bezpieczeństwo pieszych. Źródło: Wikipedia
Ostatnio pojawiły się numery linii z boku tramwajów i autobusów oraz informacja, za ile minut tramwaj odjeżdża z pętli. Pracujemy też nad wyświetlaniem informacji (na elektronicznych tablicach informacyjnych), czy nadjeżdżający tramwaj będzie niskopodłogowy.
Seniorzy z osiedli usytuowanych na Nowym Dworze, przy ul. Kwiskiej i na Gądowie wnioskowali, aby o poprawę dojazdu autobusem do przychodni i cmentarza na południe od obwodnicy śródmiejskiej. Po tych głosach od końca września rusza nowa linia autobusowa tzw. półokólna nr 143 z Lipy Piotrowskiej na Oporów, która to umożliwi.
Program chodnikowy i inwestycje chodnikowe są także bardzo ważne, bo każdy na początku i na końcu podróży jest pieszym. Pan Prezydent na seniorów ma wrażliwość szczególną. W ramach pierwszych 100 zadań na 100 dni pojawiło się m.in. zadanie remontu dodatkowych 5 km chodników. To były z reguły chodniki zgłaszane przez mieszkańców. Dla przykładu ul. Sołtysowicka ma nowy ciąg, na Berenta na wniosek indywidualny seniorki chodnik również został wyremontowany. To drobne, ale ważne sprawy. Pracujemy także nad poprawą dostępności w zakresie nawierzchni. Mowa przede wszystkim o nawierzchni chodników i wprowadzeniu gładkich powierzchni, po których łatwiej poruszać się niepełnosprawnym. Jeżeli kostka musi zostać zachowana, bo jest to teren objęty nadzorem konserwatora, to zadbamy, aby nie była ona frezowana.
Buspasy a seniorzy
Kwestia budząca spore kontrowersje wśród mieszkańców to buspasy. Seniorzy są za czy przeciw?
Z Kompleksowych Badań Ruchu wiemy, że jeżeli podzielimy seniorów według płci, bo okazuje się, że ma to duże znaczenie, to 40 proc. kobiet swoje podróże wykonuje pieszo, 33 proc. komunikacją zbiorową, 21 proc. samochodem, a 5 proc. rowerem. Wśród mężczyzn 39 proc. samochodem, 28 pieszo, 24 proc. komunikacją zbiorową,7 proc. rowerem. Rozbieżność jest spora. Seniorki są niewątpliwie zadowolone, bo to gwarantuje im szybsze dotarcie do celu, jest przez to wygodniej i rośnie ich poczucie bezpieczeństwa.
Celem nie tylko Wrocławia jest dziś zmniejszanie ilości samochodów, a jak ma do tego program taxi 75+, czyli bezpłatne przewozy dla seniorów po 75 r.ż. opłacane przez gminę Wrocław?
Taksówki są dobrym rozwiązaniem w takich programach i m.in. dlatego zostały dopuszczone do ruchu na buspasach. W takich sytuacjach, kiedy senior musi przemieścić się dokładnie z punktu A do B, taksówka jest najkorzystniejsza, bo elastycznie można się dostosować do potrzeb seniorów. Taksówki są także korzystne z punktu widzenia celów zrównoważonej mobilności. W taksówce często jedzie więcej niż jedna osoba, nie ma tu również problemu związanego z parkowaniem – wysiadamy, a taksówkarz jedzie na kolejne zlecenie. Muszę powiedzieć, że ok. 30 proc. ruchu w centrach miast jest generowane przez kierowców poszukujących miejsca do parkowania.
Czy wprowadzenie wypożyczalni hulajnóg nie było przedwczesne? Seniorzy obawiają się tych wyjątkowo szybkich pojazdów. W dodatku wciąż brakuje jasnych przepisów regulujących poruszanie się nimi.
Chyba większość z nas nie spodziewała się popularności hulajnóg na taką skalę. Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk już w zeszłym roku zwrócił się do właściwego ministerstwa z prośbą o zajęcie się tym tematem, ponieważ nie możemy tego zjawiska ani zatrzymać, ani zakazać. Wkrótce hulajnogi doczekają się regulacji prawnych i wszystko wskazuje na to, że będą traktowane jak rowery.
Jak chciałaby Pani poruszać się po Wrocławiu na emeryturze?
Jeżdżę do pracy rowerem, zimą przesiadam się na tramwaj lub autobus. Życzyłabym sobie, abym była na tyle sprawna, aby dalej jeździć rowerem. Cały system rowerowy w mieście przygotowujemy w taki sposób, aby także seniorów zachęcić do podróżowania jednośladem, taka aktywność służy ich zdrowiu i sprawności.
źródło: Gazeta Senior 2019
Przeczytaj również:
- „Senior w Dobrej Formie” – aktywność fizyczna kluczem do zdrowia i wysokiej jakości życia silversów - 16 grudnia, 2024
- BON SENIORALNY: projekt ustawy [KOMPENDIUM] - 9 grudnia, 2024
- Bezpłatne porady notariuszy w całej Polsce! Sprawdź, gdzie skorzystasz z pomocy w Dniu Otwartym Notariatu [adresy i numery telefonów] - 22 listopada, 2024