Co warto wiedzieć o fake newsach?

Fake newsy mogą przybierać różną postać, od artykułów medialnych, treści naukowe, aż po memy internetowe. To, co łączy je niezależnie od ich postaci, to fakt, że mają one za zadanie wprowadzić odbiorcę treści w błąd. Zwykle są one celowo rozpowszechniane z tą intencją, choć coraz częściej zdarza się, że nieprawdziwe treści są powielane przez nieświadomych czytelników.

Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl

Intencje tworzenia i rozpowszechniania fake newsów

Fake newsy mogą być rozpowszechniane zarówno poprzez media tradycyjne (telewizję, radio, prasę…), jak i internetowe (portale internetowe, social media). Szkody, jakie mogą wyrządzić zależy od zasięgu i uznania danego medium za wiarygodne – zazwyczaj za takie uznawane są media tradycyjne, takie jak telewizja i to mogą przynieść największe szkody, jeśli będą rozpowszechniać fake newsy.
Jednym z przykładów dezinformacji czytelnika może być clickbait. Pojęcie to powstało na bazie angielskich słów click- kliknięcie i bait- przynęta. Clickbaitowe nagłówki są popularne szczególne w świecie online, a ich zadaniem jest zaintrygowanie czytelnika i zachęcenie do wejścia na stronę, co pozwala na wygenerowanie dużej liczby odsłon strony i zwiększenie zysków z reklam. Przykładem jednego z bardziej znanych clickbaitów, była szerząca się w internetowych mediach plotka o śmierci piosenkarki Tiny Turner, której celem była promocja kilku serwisów internetowych.

Fake news, a polityczna dezinformacja

Z fake newsami, szczególnie często mamy do czynienia w świecie polityki. Powstają one, żeby zaszkodzić konkretnej osobie lub opcji politycznej czerpiąc z tego zyski polityczne. Przykładem politycznej dezinformacji, jest wpływ Rosji na wyniki wyborów prezydenckich w USA w roku 2016. Cyberataki i produkowane na masową skalę przez rosyjski wywiad fake newsy kompromitujące Hilary Clinton, skutecznie uniemożliwiły kandydatce Demokratów zwycięstwo w wyborach prezydenckich. Z polityczną dezinformacją spotkamy się również wewnątrz państw, gdzie dana partia polityczna traktuje je jako sposób na dyskredytację swoich politycznych przeciwników.

Satyra i parodia, czy mają coś wspólnego z fake newsami?

Choć satyry czy parodii nie możemy zaliczyć do fake newsów, ponieważ intencją ich powstania nie jest chęć szkody politycznej, czy finansowej, to jednak w przypadku, gdy jej odbiorcy potraktują je poważnie, to ich treść może zostać wykorzystana jako fake news.

Co sprzyja rozpowszechnianiu fake newsów i jakie szkody one przynoszą?

Do rozpowszechniania nieprawdziwych informacji dochodzi w dwojaki sposób, pierwszy spowodowany jest pośpiechem i bezmyślnym przekazywaniem informacji dalej, do czego przyczyniły się media społecznościowe, gdzie na różnych tematycznych grupach i forach, skupiają się osoby o podobnych poglądach i rozpowszechniają informacje utwierdzające je w swoich przekonaniach, bez dokładnego sprawdzenia źródła informacji.
Po drugie rozpowszechnianiu fake newsów sprzyja sztuczna inteligencja, czego przykładem jest fakt, że aż 20% wpisów na twitterze mających wpływ na przebieg amerykańskiej kampanii prezydenckiej z 2016 roku, była autorstwa botów i automatycznych profili.
Szkody, jakie może przynieść dezinformacja, mogą być naprawdę poważne, a dzielimy je na:

• Szkodę osobistą np.: hejt, poniżenie, oszczerstwa
• Szkodę biznesową, czyli straty finansowe, czy wizerunkowe w przypadku firm i branż, jako skutek nieprawdziwych informacji o ich produktach, czy usługach.
• Szkodę polityczną, czyli wpływ na wynik wyborów
• Jeśli chcemy uzyskać więcej informacji o tym, czym są fake newsy i w jaki sposób im przeciwdziałać, sięgajmy zawsze po wiarygodne i sprawdzone źródła.

Czy w ciągu najbliższych lat popularność fake newsów zacznie maleć?

Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest jednoznaczna. Jak wynika z badań zleconych w 2017 roku przez Pew Resarch Center i Elon Uniwersyty’s Imagining the Internet Center przeprowadzonych na grupie 1000 osób ze świata nowych technologii, w tym naukowców i analityków zdania na ten temat są podzielone. 51 procent badanych stwierdziło, że fake newsy nie stracą na popularności, a wręcz będzie ich coraz więcej, 49 proc. ankietowanych stwierdziło, zaś że wiarygodność i konkretność informacji rozpowszechnianych w mediach będzie zdecydowanie lepsza. Przy czym należy zaznaczyć, że przedstawiciele obu tych grup, stwierdzili jednogłośnie, że to, w jakim kierunku potoczy się kwestia fake newsów w przyszłości, zależy przede wszystkim od tego, czy jako ludzie będziemy umieć myśleć krytycznie, a także czytać ze zrozumieniem, co umożliwi nam weryfikację czytanych treści. Jest to cenna wskazówka, dla współczesnego systemu edukacji, by wywierał nacisk na te właśnie umiejętności.

Artykuł partnerski