FEDERACJA twórczych impulsów. Dolnośląskie XV Forum Uniwersytetów Trzeciego Wieku
Dolnośląskie XV Forum Uniwersytetów Trzeciego Wieku zorganizowane przez Dolnośląską Federację tychże uniwersytetów, które odbyło się w Świdnicy w połowie czerwca, zbiegło się z jubileuszem XV-lecia powstania UTW w tym 60-tysięcznym mieście. Ponieważ zostaliśmy zaproszeni do udziału, przeto ów zbieg okoliczności wydaje się być sprzyjającą okazją dla refleksji o różnorodności form działania w różnych regionach kraju, seniorów skupionych w podobnych organizacjach.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl
Najpierw jednak o jubilatach. Początkowo nieliczni świdniccy seniorzy jeździli do nieodległego Wałbrzycha, gdzie już funkcjonowały dwa UTW. Jeden – przy Wyższej Szkole Zawodowej i drugi – Sudecki Uniwersytet Trzeciego Wieku z siedzibą w Liceum Ogólnokształcącym, założony w 2003 roku i prowadzony przez ówczesną dyrektor tegoż Liceum, Teresę Ziegler (obecnie prezes Federacji).
Z początkiem roku 2007, świdnicka animatorka wielu inicjatyw społecznych w życiu tego miasta, dyrektor Zespołu Szkół Medycznych, Krystyna Lasek utworzyła Świdnicki Uniwersytet Trzeciego Wieku. Przedsięwzięcie od razu zostało entuzjastycznie przyjęte przez miejscowych seniorów chętnych do zorganizowanej aktywności. Uniwersytet rozwijał się prędko zarówno liczebnie, jak i w formach działania. Dziś skupia 250 członków, a założycielka przez całe 15 lat pełni zamiennie, wybieralne funkcje prezesa lub viceprezesa.
Spis Treści
Integracja środowiska priorytetem
Historia powyższa mogłaby zostać uznana za dość pospolitą, gdyby nie formuła działania świdnickiego UTW kształtowana przez liderkę od samego początku do dzisiaj, nieczęsto spotykana w innych rejonach kraju. W kierowanym przez nią Uniwersytecie priorytetem jest interpersonalna integracja środowiska. Zatem oprócz typowej dla tych organizacji pracy w sekcjach edukacyjnych, dużo miejsca zajmują wspólne przedsięwzięcia towarzyskie: wycieczki dalekie i bliskie, których celem jest nie tylko aspekt turystyczny, ale nade wszystko zbliżeniowo-towarzyski, przeglądy różnych form aktywności twórczej seniorów, spotkania biesiadne, zabawy karnawałowe, wolontariat wielkoduszności, własny teatr, przeglądy artystyczne w ramach Federacji, poszerzające horyzonty spotkania z osobistościami, pogłębiające wiedzę o kulturach spotkania międzynarodowe, czynne włączanie się w organizację imprez miejskich i festynów oraz doraźnie kreowane różne formy działań zespołowych.
Wypada przy okazji zaznaczyć, że pani Krystyna jest również pomysłodawcą Koalicji Na Rzecz Zdrowego Starzenia, do której przystąpiły okoliczne gminy, realizując wspólne ze Świdnicą programy aktywizacji seniorów, co wspominamy jako ciekawostkę regionalną, będącą jednak odrębnym tematem. – Integracja środowiska jest moją ideą – mówi Krystyna Lasek – determinantą kierunkującą moje działania w pracy dla tej organizacji, skupiającej seniorów i działającej poprzez seniorów. Obecna przy rozmowie Krystyna Pilarczyk dodaje –Te konsolidujące towarzysko formy działania powodują, że wszyscy znamy się po imieniu. Uważamy, że najważniejszy jest człowiek. A skoro człowiek jest najważniejszy, to płaszczyzną scalającą środowisko staje się komunikacja bezpośrednia, dzielenie się wspólnie przeżywanymi i wspólnie tworzonymi emocjami. Wówczas to kształtują łączące ludzi przyjazne więzi. To samo, chociaż w formie bardziej lapidarnej, słyszymy w wykładzie wprowadzającym do tematyki Forum, wygłoszonym przez znaną czytelnikom ze stron Gazety Senior, dr. Walentynę Wnuk: – Naprawdę starym jest człowiek, który zaprzestał kontaktów społecznych.
Inne UTW na Dolnym Śląsku
Pozostałe 26 Uniwersytetów Trzeciego Wieku zrzeszonych w Dolnośląskiej Federacji działa w podobnej formule, traktującej sferę edukacyjną poważnie, ale nie ograniczając się do niej jako formy jedynej. Apolonia Lulek z Kamiennej Góry mówi naszej gazecie – Od dwunastu lat wspiera nas Karkonoska Akademia Nauk Stosowanych, ale w prowadzeniu sekcji lub wykładów doraźnych korzystamy także z osób miejscowych. Zawsze są wśród nas ludzie, którzy mają coś interesującego do powiedzenia. Na ich opłacenie oraz najem sal, daje nam pieniądze Urząd Miasta. Natomiast z projektu Unijnego od trzech lat finansujemy muzykoterapię, malarstwo i arteterapię. Dla Ukrainek prowadzimy lekcje języka polskiego oraz muzykoterapię. Ostatnio członkowie naszego UTW złożyli się po 60 zł dla ukraińskich kobiet w naszym mieście, aby mogły sobie kupić bieliznę osobistą, która przecież się zużywa, a w darach na ogół tego nie ma. Ponadto od dawna i niezależnie od wojny wspieramy Polonię w konkretnych miastach Ukrainy, przekazując lekarstwa. Ostatnio wysłaliśmy transport wartości trzydziestu tysięcy złotych.
W rozmowie z biorącym udział w Forum Jerzym Sosnowskim z wrocławskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku zauważam, że w innych rejonach Polski, większość UTW funkcjonuje wyłącznie w formule akademickiej: trzonem zasadniczym są wykłady w sekcjach, niekiedy rehabilitacja rekreacyjna (np. pływalnia), czasem wycieczki „na zwiedzanie”. Mój rozmówca zastanawia się – Czy w przegięciu na model akademicki, oprócz funkcjonowania sekcji dydaktycznych, jest miejsce na rekreację towarzyską np. terenowe spotkania towarzyskie przy ognisku lub grillu, zabawy w kabaret, czy śpiewanie w chórze? Udział w wykładach jest zjawiskiem pożytecznym, ale niewystarczającym, nie jednoczy środowiska, nie tworzy relacji międzyludzkich. Żeby nawiązywały się relacje, musi współgrać strona fizyczna kontaktu, mentalna, duchowa i emocjonalna. Tak to widzimy na Dolnym Śląsku – mówi pan Jerzy.
Model UTW skrojony na senioralne deficyty
Model przyjęty przez dolnośląskie uniwersytety wydaje się wychodzić naprzeciw deficytom, jakie w życiu seniorów powoduje zmiana społecznych parametrów świata po przejściu na emeryturę. Spowalnia on alienację społeczną, niesioną przez ograniczenia pojawiające się w wyniku odłączenia człowieka od aktywności narzucanej przez wartki nurt życia zawodowego. Spowalnia poczucie starzenia, opóźnia je. Pozwala starzeć się niezauważalnie poprzez aktywne uczestnictwo w życiu zbiorowym, które status emeryta z natury swojej zubaża. Póki pracujemy zawodowo, jesteśmy uwikłani w sieć powiązań międzyludzkich i problemów związanych z pracą, życiem społecznym, ekonomicznym, osobistym i państwowo-urzędowym, rodzinnym i towarzyskim. Ciągle coś załatwiamy, szukamy rozwiązań, do czegoś dążymy, obracamy się w gąszczu powiązań i zależności. Emerytura oddala ten nurt i oddala nas od zagęszczenia kontaktów międzyludzkich. Z biegiem lat ten bardzo aktywny, społeczny nurt życia przestaje w znacznej mierze nas dotyczyć. Coraz rzadziej mamy nowości w naszym życiu, coraz mniej problemów do rozwiązania, coraz mniej dążeniowości do osiągania celów, coraz mniej różnorodności w coraz bardziej zawężających się kontaktach, coraz mniej urozmaicone pola tematyczne w rozmowach, coraz bardziej skraca się nasz horyzont społeczny. Zapobiegać temu, dawać poczucie, że życie wprawdzie zmieniło nurt, ale nie płynie gdzieś tam w oddali, lecz czynnie uczestniczymy w jego biegu chociaż na innych teraz płaszczyznach, pozwala dolnośląski model funkcjonowania środowisk seniorów. Model preferujący szansę dla życia ludzi wśród ludzi. Jest w tym głęboki sens gerontologiczny.
Zadaniem Forum, wspieranym przez Wydział Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Urzędu Marszałkowskiego również przez osobiste uczestnictwo kierownictwa Wydziału w Forum, była inspiracja liderów drogą zajęć warsztatowych. Inspiracja do podejmowania aktywności w swoich uniwersytetach w zakresie zajęć edukujących o formach nawiązywania relacji z drugim człowiekiem, ekologicznych zachowań w życiu powszednim, myślenia krytycznego w świecie cyfrowym oraz przybliżających wiedzę o życiu ogrodów. Warsztaty prowadzone były na bardzo wysokim poziomie, przez równie wysoko kwalifikowanych specjalistów. Dolnośląskie Forum bowiem nie powstało w celu możliwości „zasiadania” działaczy, w celu plakatowym, w celu „reprezentowania”. Jednym z głównych jego celów, jak zrozumiałem, jest czynne inspirowanie, pomaganie pomysłami w budowaniu ożywionego potencjału społecznego starszego pokolenia, dawanie szansy pokoleniu seniorów na współbudowanie pozazawodowych, twórczych form życia lokalnych społeczności oraz podnoszenie w obszarze regionu poziomu jakościowego działań prowadzonych dla seniorów, przez seniorów oraz wspólnie z seniorami.
Więcej informacji na temat jublileuszowych obchodów pod linkiem TUTAJ.
25 lipca br. zmarła Krystyna Lasek. Niezwykły człowiek całym sercem zaangażowany w działalność na rzecz osób starszych.
Jeśli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również:
Senior na smyczy władzy i UTW do zamknięcia z mocy prawa? Losy projektu ustawy „wsparcia” idei UTW
Pieniądze dla Uniwersytetów Trzeciego Wieku – przegląd źródeł finansowania UTW 2022
Rady seniorów – ustawa i praktyka. INICJATYWA zdrowo-roszczeniowa SENIORÓW.
- Ustawa o szczególnej opiece geriatrycznej: nadzieja świata senioralnego - 21 czerwca, 2024
- Żałoba: nasz prywatny smutek [Felieton] - 31 października, 2023
- Drzwi otwarte. Jak wnieść meble? Ustawa o samorządzie gminnym – zmiany dotyczące rad seniorów [Felieton] - 2 maja, 2023