Pogańskie symbole na wielkanocnym stole

Co kraj to obyczaj, a pogańskie symbole wiosny pozostały w tradycji świętowania Wielkanocy.

Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl

Jajko

Reklama

Odwieczny problem co było wcześniej jajko czy kura? Jedno pewne, to od jajka Rzymianie zaczynali uczty, stąd łacińska sentencja „ab ovo”, od jajka. Jajko jest symbolem życia, odżywcze łatwo dostępne w dużych ilościach i pożywne. Zawarte w żółtku substancje po metamorfozie w trakcie wysiadywania możemy zobaczyć w formie sprawnego do pobierania pożywienia kurczaka. Być może i starożytnych fascynował ten proces?

Reklama

Stuknijmy się jajkiem

Zwykle stukamy się z uśmiechem i w dowód życzliwości kieliszkami lub innymi naczyniami z alkoholem. Skąd ten zwyczaj? Zatem dlaczego stukamy się jajkiem przy wielkanocnym stole? Może to odpowiednik łamania się opłatkiem, ma wyrazić bliskość ze stukanym bliźnim. Jak ktoś całego jajka nie ma zamiaru zjadać, to można podzielić jedno jajko na kilka cząstek i nadać temu zwyczajowi szczególne znaczenie. Dość trudno zrozumieć dlaczego prezentów wielkanocnych nie roznoszą żabki albo wiewiórki?

Reklama

Zajączek

marcowy zając zastanawia się czy warto nosić prezenty, fot. © Jerzy Dudzik

Na łąkach o tej porze łatwo zobaczyć świąteczne zające. Nie dlatego, że rozmnożyły się zimą, tylko dlatego, że wysokie trawy zostały ubite przez opady śniegu, a na zielonej wiosennej trawie płowe zające są dobrze widoczne. Były tu zawsze, schowane gdzieś w kępach traw i krzakach tarniny. Zające są terytorialne i jak wszystkie gryzonie nie potrzebują wiele do przetrwania. Ot trochę nasion traw, troszkę zielonych pędów pełnych odżywczych soków. Zające podobno mnożą się jak króliki, kładą uszy po sobie i siedzą jak trusie. A dzieci teraz w czasie świat, szukają po krzakach jajek rozłożonych przez świątecznego zająca. Co to wspólnego z Wesołym Alleluja?

Reklama

Alleluja

Słowo Alleluja pochodzi z hebrajskiego hallelujah, czy też halelu-Jáh i znaczy, wychwalajcie Jahwe. Słowo alleluja nabrało w polskiej mowie innego znaczenia. Wesołych świąt życzymy sobie na Boże Narodzenie, wesołego Alleluja na Wielkanoc, a szczęścia i pomyślności w Sylwestra. Można się nad tymi zwyczajami zastanawiać i lekko je modyfikować. Wieczerza wigilijna i śniadanie wielkanocne to niemal takie samo świąteczne biesiadowanie. Dzieci zwykle wolą te zimowe świata z powodu prezentów. Zatem co za problem i zamiast świętego Mikołaja zatrudnimy zająca albo kurę do rozdawania prezentów dzieciom. Dzieci kochają dostawać prezenty. Wraz z nastaniem wiosny na pewno przydadzą się nowe, smartwatche i inne gierki. Przecież do Dnia Dziecka jeszcze ze 2 miesiące.

Reklama

Pogańskie symbole

Świętowanie wiosny to obrzędy od topienia Marzanny, poprzez smaganie dziewczyn witkami i polewaniu wodą, aż po Zielone Światki. Dawniej po rezurekcji hukano jeszcze z karbidu lub klucza. Huk, woda, ogień to pogańskie sposoby na oczyszczanie i odpędzanie złych mocy. Zwykle raz koło wielkiej nocy w domach robiło się porządki pokątne. Odsuwano meble i wymiatano z kątów różne pozostałości po zimie. Wapno do bielenia ma właściwości bakteriobójcze, zatem bielono, co się da. Dla wielu woda świecona jest cudownym sposobem na oczyszczenie.

Z jakiego powodu ta biesiada

Przy wielkanocnym stole zajadamy się babą petynetową, szynką i kiełbasami. Do postnego z założenia żuru wrzucamy jajka, kawałki mięsiwa i kiełbas, a na koniec wszystko jeszcze chrzanimy. Stukamy się kraszonymi jajkami i zażeramy warzywną sałatką zalaną majonezem. Rodzinnie biesiadujemy przez dwa dni, podlewając ciężkostrawne dania obficie okowitą lub gorzałka. Czy to z okazji cudu zmartwychwstania?

Pierwsza wiosenna pełnia w Jerozolimie

Jerozolima, w centralnym punkcie szare kopuły bazyliki Grobu Świętego, fot.© Jerzy Dudzik

A tymczasem w Jerozolimie pątnicy ze śpiewem na ustach wędrują drogą krzyżową do Bazyliki Grobu Pańskiego. Wydarzenia opisane w biblii wydarzyły się po pierwszej wiosennej pełni księżyca. W Jerozolimie o tej porze roku są jeszcze chłodne noce i rześkie poranki. To górskie miasto jest na wysokości 750 metrów na poziomem morza. W dzień jak przyświeci słońce, jest dość ciepło, ale zdarza się, że leje jak z cebra. Większość miejscowych ubiera się na cebulkę, kilka warstw. W okresie świat zjeżdżają do Jerozolimy tłumy chrześcijan wszystkich wyznań. Nad miastem błyszczy złotem Kopuła na skale, z mglistych obłoków wyłaniają się cebulaste wieże świątyń prawosławnych. Do Grobu Pańskiego ustawiła się kilku kilometrowa kolejka. A Arab o świcie otworzył wrota do świątyni Grobu Pańskiego.

Skomplikowane są relacje w chrześcijańskim świecie. Świętowanie ustanowione tradycją jest po prostu nasze. Przecież kwestie wyznania są prywatną sprawą każdego z nas i nikomu nic do tego, w co wierzymy i jak świętujemy.

Zdjęcie tytułowe, pocztówka lata 20, dwudziestego wieku, archiwum Jerzy Dudzik

Jeżeli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior  Zapisz się do Newslettera

Wielkanoc w Jerozolimie