![Spadki i darowizny: Nowe zasady, nowe korzyści! Od lipca 2023 r. Rozliczaj podatek jak ekspert [5 przykładów]](https://www.gazetasenior.pl/wp-content/uploads/2020/08/AdobeStock_184306582.jpeg.webp)
Spadki i darowizny: Nowe zasady, nowe korzyści! Od lipca 2023 r. Rozliczaj podatek jak ekspert [5 przykładów]
Od lipca 2023 r. weszły w życie podwyżki kwot wolnych w podatku od spadków i darowizn. Ustawodawca podwyższył znacząco kwoty wolne od podatków oraz zmienił zasady ich rozliczania.
Wzrost kwoty wolnej od podatku oznacza, że jeśli wartość darowizny lub spadku zmieści się w kwocie wolnej, nabywca nie zapłaci podatku, ani nie będzie musiał zgłaszać nabycia do urzędu skarbowego.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl
Spis Treści
Spadki i darowizny – kwoty wolne od podatku [od 1 lipca 2023]
Największy wzrost kwoty wolnej od opodatkowania dotyczy rzeczy i praw nabytych od bliższej i dalszej rodziny. Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku:
- 36 120 zł – dla nabywców zaliczonych do pierwszej grupy podatkowej (dotychczas 10 434 zł)
- 27 090 zł – dla nabywców zaliczonych do drugiej grupy (dotychczas 7 878 zł)
- 5 733 zł – dla nabywców zaliczonych do trzeciej grupy (dotychczas 5 308 zł)
Spadki i darowizny – grupy podatkowe
Przynależność do poszczególnych grup zależy od stopnia pokrewieństwa lub powinowactwa, i tak:
- do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki itd.), wstępnych (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów,
- do grupy II – zstępnych rodzeństwa (np. dzieci siostry), rodzeństwo rodziców (wujek, ciocia), zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych (np. mąż wnuczki),
- do grupy III – innych nabywców.
Ustawodawca, niższy limit kwoty wolnej od podatku od darowizn otrzymanych od osób z trzeciej grupy, uzasadnił potrzebą ograniczenia ryzyka nadużyć podatkowych oraz unikania opodatkowania, zarówno w podatku od spadków i darowizn, jak i w podatku dochodowym. Chodzi o to, by uniknąć np. powoływania się na fikcyjne darowizny.
Rodziny zastępcze są traktowane tak jak naturalne. Z ulgi skierowanej do małżeństw nie skorzystają osoby tej samej płci lub żyjące w konkubinacie.
Spadki i darowizny – nowe zasady i nowe korzyści!
Przykład 1
Podatnik otrzyma w sierpniu 2023 r. darowiznę od cioci o wartości 27 000 zł. Jako nabywcy zaliczonemu do II grupy podatkowej przysługuje mu kwota wolna od podatku w wysokości 27 090 zł. Podatnik nie zapłaci podatku ani nie musi zgłaszać darowizny do urzędu skarbowego.
Opodatkowaniu podlegać będzie nabycie od jednego zbywcy. Początkowo ustawa przewidywała sumowanie darowizn od osób z tej samej grupy podatkowej, czyli tzw. podatek od zbiórek. Jej efektem byłoby m.in. opodatkowanie internetowych zbiórek na leczenie, darowizn od gości weselnych. Ustawodawca uchylił te przepisy, jeszcze zanim weszły w życie.
Darowizny wielokrotne – suma za 5 lat wstecz. Jak policzyć?
W przypadku darowizn wielokrotnych, dla potrzeb ustalenia, czy limit darowizn wolnych od podatku od konkretnego darczyńcy został przekroczony, zlicza się wartość darowizn otrzymanych od tego darczyńcy w danym roku oraz w okresie pięciu lat poprzedzających ten rok. Zatem obdarowany w 2023 r., musi zliczyć wartość rzeczy i praw majątkowych otrzymanych od tego samego darczyńcy w 2023 r. oraz w latach 2018-2022 (w okresie pięciu lat poprzedzających 2023 r.) Obdarowany w 2024 r. musi ponownie zliczyć wartość rzeczy i praw majątkowych otrzymanych od tego samego darczyńcy w 2024 r. oraz w latach 2019-2023 (w okresie pięciu lat poprzedzających 2024 r.) Może się okazać, iż wskutek darowizny otrzymanej w 2024 r. suma darowizn przewyższy kwotę wolną od podatku (obowiązującą w dacie ostatniej darowizny) i ta darowizna będzie podlegała zgłoszeniu do urzędu skarbowego i opodatkowaniu według zasad obowiązujących w dacie jej dokonania.
Przykład 2
Podatnik otrzyma w sierpniu 2023 r. od wujka (II grupa podatkowa) darowiznę o wartości 20 000 zł, w 2022 r. wujek przekazał darowiznę pieniężną o wartości 5 000 zł, a w 2021 r. — 2 000 zł. Podatnik musi zsumować darowizny otrzymane w 2023 r. i w latach 2018-2022. Ich suma wyniesie 27 000 zł — nie przekroczy limitu 27 090 zł, więc podatnik skorzysta ze zwolnienia i nie musi zgłaszać nabycia do urzędu skarbowego.
Darowizny na cele charytatywne – anonimowy i nieanonimowy darczyńca [limit od lipca 2023]
Podobnie osoba zbierająca publicznie pieniądze np. na cele charytatywne, leczenie będzie musiała sumować darowizny otrzymane w ciągu pięciu lat od jednego darczyńcy do limitu 5 733 zł. W przypadku darowizn otrzymanych od tzw. anonimowych darczyńców każda wpłata powinna być traktowana jako wpłata od innej osoby.
Przykład 3
Podatnik otrzymał od 200 osób po 100 zł darowizny, to wpłaty od poszczególnych osób nie przekroczą limitu 5 733 zł. Jeżeli jedna osoba (spoza rodziny) wpłaci 6 000 zł, wówczas podatnik będzie zobowiązany zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego, ponieważ przekroczony zostanie limit 5 733 zł.
Podatnicy powinni pamiętać o dokumentowaniu wartości otrzymanych w poszczególnych latach darowizn.
Spadki i darowizny — wyższe progi skali podatkowej [od 30 czerwca 2023 r.]
Od 30 czerwca obowiązują wyższe progi skali podatkowej. Podatek oblicza się od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku.
|
Kwoty nadwyżki w zł |
Podatek wynosi |
|
|
ponad |
do |
|
| 1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej | ||
| 11 833 | 3% | |
| 11 833 | 23 665 | 355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
| 23 665 | 946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
| 2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej | ||
| 11 833 | 7% | |
| 11 833 | 23 665 | 828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
| 23 665 | 1 893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
| 3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej | ||
| 11 833 | 12% | |
| 11 833 | 23 665 | 1 420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
| 23 665 | 3 313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
Przykład 4
Podatnik otrzyma w sierpniu 2023 r. darowiznę od wujka o wartości 40 000 zł. Nabywca zaliczany jest do II grupy podatkowej, zatem wysokość podatku będzie wynosiła
828,40 zł + 9% x (40 000 zł – 27 090 zł – 11 833 zł), czyli 925 zł
Spadki i darowizny – grupa zerowa [pełne zwolnienie z podatku]
Bez zmian pozostaje zasada, iż osoby zaliczone do tzw. zerowej grupy podatkowej mogą skorzystać z pełnego zwolnienia z podatku niezależnie od kwoty darowizny. Wystarczy, że zgłoszą w ciągu w sześciu miesięcy nabycie darowizny do urzędu skarbowego. Jednakże otrzymanie darowizny pieniężnej trzeba udokumentować dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. Do tzw. zerowej grupy podatkowej, określonej w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, należą małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha. Są to osoby należące do I grupy, z wyjątkiem teścia, teściowej, zięcia i synowej.
Przykład 5
Podatnik otrzyma od babci 100 000 zł darowizny. Kwota darowizny przekracza limit 36 120 zł przewidziany dla I grupy podatkowej. Obdarowany nie zapłaci podatku, jeśli w terminie sześciu miesięcy zgłosi otrzymanie darowizny do urzędu skarbowego. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2. Pieniądze powinny być przekazane przelewem na rachunek lub w formie przekazu pocztowego. Nie może to być gotówka. Gdyby obdarowany otrzymał np. 30 000 zł, nie musiałby zgłaszać do urzędu skarbowego.
Śródtytuły pochodzą od Redakcji.
Jeśli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również:
Jak napisać testament? Przykłady i Wzory. Kompleksowy poradnik 2023
Notariusze za jedno ze swoich zadań uznają edukowanie obywateli w zakresie dziedzin prawa i czynności notarialnych, które należą do ich kompetencji. W ramach podejmowanych działań edukacyjnych Krajowa Rada Notarialna wraz z izbami notarialnymi od 2010 r. prowadzi akcję pn. Dzień Otwarty Notariatu. Tego dnia notariusze w całym kraju bezpłatnie udzielają informacji prawnych. Od 2015 r. prowadzą akcję dedykowaną seniorom pn. Bezpłatny wykład notariusza na uniwersytecie trzeciego wieku. Od 2021 r. do katalogu działań podnoszących świadomość prawną najstarszych obywateli dołączył cykl artykułów pn. Masz do tego prawo, publikowanych na łamach "Gazety Senior".
- RENTA WDOWIA a wspólność małżeńska, wspólność ustawowa, rozdzielność majątkowa, separacja, rozwód - 17 października, 2024
- Zadatek kontra zaliczka: kluczowe różnice i przykłady - 4 lipca, 2024
- Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego [nowe przepisy na przykładach] - 10 czerwca, 2024