![Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego [nowe przepisy na przykładach]](https://www.gazetasenior.pl/wp-content/uploads/2024/06/AdobeStock_740668550.jpeg.webp)
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego [nowe przepisy na przykładach]
W listopadzie 2023 r. doszło do zmiany przepisów regulujących procedurę składania oświadczeń o odrzuceniu spadku w imieniu małoletnich. Nowelizacja przepisów uprościła ten proces, umożliwiając rodzicom odrzucenie spadku bez sądowej zgody w określonych sytuacjach. W niniejszym artykule przedstawiamy szczegóły obowiązujących przepisów, warunki ich zastosowania oraz praktyczne aspekty związane z odrzuceniem spadku po zmianach.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej gazetasenior.pl
Spis Treści
Odrzucenie spadku: zmiana przepisów w 2023 roku
Zgodnie z obowiązującymi do dnia 15.11.2023 r. przepisami odrzucenie spadku w imieniu małoletniego przez rodziców (opiekunów prawnych) wymagało bezwzględnie zgody sądu rodzinnego. Wiązało się to z wszczęciem postępowania przed sądem rodzinnym, właściwym dla miejsca zwykłego pobytu małoletniego, o wyrażenie zgody rodzicom dziecka, przez sąd, na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego. Rodzice małoletniego byli uczestnikami postępowania. Prawomocne postanowienie sądu rodzinnego umożliwiało rodzicom małoletniego dziecka złożenie, bądź przed sądem cywilnym, bądź też przed notariuszem oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego.
Zobacz również: Kłopotliwy spadek: odrzucenie spadku przez zadłużone dzieci [Konsekwencje odrzucenia spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli]
Nowe warunki odrzucenia spadku
Zmiana przepisów, która weszła w życie 15 listopada 2023 r., wprowadziła porządek odwrotny. Obecnie spadek w imieniu małoletniej osoby odrzucić mogą rodzice, bez zgody sądu, o ile małoletni doszedł do dziedziczenia w wyniku odrzucenia spadku przez rodzica, przy zachowaniu dodatkowych obostrzeń. Te dodatkowe obostrzenia wynikają z art. 101 § 4 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W treści art. 101 § 4 ustawodawca wskazuje, że odrzucić spadek w imieniu dziecka może rodzic, któremu przysługuje w tym zakresie władza rodzicielska (tzn. nie został jej pozbawiony, ani nie uległa ona zawieszeniu), i który dokonuje czynności za zgodą drugiego rodzica, któremu również przysługuje w tym zakresie władza rodzicielska lub razem z nim, jeżeli spadek odrzucają inny zstępni rodziców tego dziecka.
Zobacz również: Spadki i darowizny: Nowe zasady, nowe korzyści! Od lipca 2023 r. Rozliczaj podatek jak ekspert [5 przykładów]
Praktyczne zastosowanie nowych przepisów
Zmianę, która zaszła, można zobrazować następującym przykładem: Pan Kowalski zamierza odrzucić spadek po swoim ojcu, który pozostawił długi. Na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku ma 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku, co w niniejszym przykładzie tożsame jest z dniem śmierci ojca. Pan Kowalski ma dwójkę małoletnich córek oraz pełnoletniego syna. Pozostaje w związku małżeńskim z matką dzieci. Zarówno jemu, jak i jego żonie przysługuje pełnia władzy rodzicielskiej. Wobec czego umówił się na czynność do notariusza razem z żoną oraz pełnoletnim synem. W akcie notarialnym – protokole przyjęcia oświadczenia o odrzuceniu spadku, złożył oświadczenie, w imieniu własnym, o odrzuceniu spadku po zmarłym ojcu. W związku z odrzuceniem przez niego spadku, powołane zostały do dziedziczenia jego dzieci. Pełnoletni syn Pana Kowalskiego także złożył przed notariuszem oświadczenie o odrzuceniu spadku po dziadku. Następnie Pan Kowalski razem z żoną złożyli oświadczenia o odrzuceniu spadku po dziadku w imieniu małoletnich córek. Wszystko podczas jednego terminu u notariusza. Gdyby Pan Kowalski odrzucać miał spadek po ojcu, pod obowiązującymi uprzednio przepisami, musiałby stawić się u notariusza dwukrotnie, w dłuższych odstępach czasowych. Pierwszy raz, odrzucając spadek we własnym imieniu i drugi raz, po przeprowadzeniu postępowania sądowego i uzyskaniu prawomocnego postanowienia sądu rodzinnego zezwalającego na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich córek.
Zobacz również: Jak przygotować się do wizyty u notariusza? [PORADNIK] nie tylko dla seniora
Wyjątki i konieczność uzyskania zgody sądu
Rezygnacja z postępowania sądowego, tak jak zostało to opisane powyżej, przyspieszy procedury odrzucenia spadku w imieniu małoletnich, ale nie oznacza to całkowitej rezygnacji z obowiązku przeprowadzenia przed sądem postępowania o uzyskanie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego. Zgoda sądu na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego będzie wymagana każdorazowo, gdy małoletnie dziecko dojdzie do dziedziczenia na równi razem z rodzicem. Gdyby w opisanym powyżej przykładzie zmarła żona Pana Kowalskiego i do spadku byliby powołani: Pan Kowalski razem z trójką dzieci, to aby odrzucić spadek po matce, w imieniu małoletnich dzieci, Pan Kowalski musiałby uzyskać uprzednią zgodę sądu na dokonanie takiej czynności. Także w przypadku gdy jedno z rodziców nie zgadza się na odrzucenie spadku przez dziecko, a ma prawo do decydowania w tym zakresie, drugi rodzic musi uzyskać zgodę sądu na złożenie w imieniu małoletniego oświadczenia o odrzuceniu spadku. W każdym przypadku należy indywidualnie zweryfikować, czy do odrzucenia spadku, zastosowanie będą miały przepisy po nowelizacji.
Zobacz również: ZAPIS BANKOWY na wypadek śmierci: dla bezpieczeństwa twoich bliskich
Warto nadmienić, że zmienione przepisy znajdą także zastosowanie do postępowań po osobach zmarłych przed 15.11.2023 r., istotnym jest, aby termin do odrzucenia spadku przez małoletniego, który wynosi 6 miesięcy od chwili uzyskania wiedzy o tytule powołania do spadku, nie upłynął przed dniem wejścia w życie ustawy w brzemieniu objętym nowelizacją.
Zobacz również: Bezpłatny wykład notariusza na Uniwersytecie Trzeciego Wieku [edukacja prawna seniorów]
Jeżeli interesują Cię informacje na temat testamentów, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również: Jak napisać testament? Przykłady i Wzory. Kompleksowy poradnik
Notariusze za jedno ze swoich zadań uznają edukowanie obywateli w zakresie dziedzin prawa i czynności notarialnych, które należą do ich kompetencji. W ramach podejmowanych działań edukacyjnych Krajowa Rada Notarialna wraz z izbami notarialnymi od 2010 r. prowadzi akcję pn. Dzień Otwarty Notariatu. Tego dnia notariusze w całym kraju bezpłatnie udzielają informacji prawnych. Od 2015 r. prowadzą akcję dedykowaną seniorom pn. Bezpłatny wykład notariusza na uniwersytecie trzeciego wieku. Od 2021 r. do katalogu działań podnoszących świadomość prawną najstarszych obywateli dołączył cykl artykułów pn. Masz do tego prawo, publikowanych na łamach "Gazety Senior".
- Testament ustny – wszystko, co warto wiedzieć o wyjątkowej formie ostatniej woli - 16 grudnia, 2024
- RENTA WDOWIA a wspólność małżeńska, wspólność ustawowa, rozdzielność majątkowa, separacja, rozwód - 17 października, 2024
- Zadatek kontra zaliczka: kluczowe różnice i przykłady - 4 lipca, 2024