Choroby tarczycy u osób starszych — rodzaje, objawy, metody leczenia

Materiał reklamowy Polmed

Wraz z upływem lat, tarczyca staje się szczególnie istotnym obszarem zainteresowania opieki zdrowotnej u osób starszych. Choroby tarczycy w tej grupie wiekowej mogą wykazywać różnorodne objawy, często maskowane przez inne schorzenia związane z wiekiem. Właściwa diagnoza oraz skuteczne leczenie stają się kluczowe, aby utrzymać zdrowie i dobre samopoczucie seniorów. W niniejszym artykule przyjrzymy się głównym objawom chorób tarczycy u osób starszych, a także różnorodnym strategiom leczenia, które pozwalają na utrzymanie optymalnego funkcjonowania tarczycy i poprawę jakości życia seniorów.

Rodzaje chorób tarczycy

Choroby tarczycy to zróżnicowana grupa schorzeń wpływających na funkcjonowanie tego ważnego gruczołu endokrynnego. Wśród głównych rodzajów chorób tarczycy można wyróżnić:

• Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) — stan, w którym gruczoł tarczowy produkuje niewystarczającą ilość hormonów tarczycy, prowadzący do spowolnienia wielu funkcji organizmu;
• Nadczynność tarczycy (hipertyreoza) — przeciwność hipotyreozy, charakteryzująca się nadmierną produkcją hormonów tarczycy, co może prowadzić do przyspieszenia metabolizmu i innych objawów;
• Choroba Gravesa-Basedowa — autoimmunologiczna choroba, w której organizm produkuje przeciwciała stymulujące tarczycę, prowadzące do nadczynności tarczycy;
• Wole guzkowe — zwiększenie objętości tarczycy, często spowodowane występowaniem guzków, co może być związane zarówno z nadczynnością, jak i niedoczynnością tarczycy;
• Nowotwory tarczycy — chociaż zazwyczaj rzadkie, nowotwory tarczycy mogą obejmować zarówno łagodne guzki, jak i złośliwe nowotwory, które wymagają specjalistycznej opieki medycznej.

Niedoczynność tarczycy w podeszłym wieku — objawy

Niedoczynność tarczycy to schorzenie, które często jest pomijane u osób w podeszłym wieku, zamiast tego przypisuje się je procesowi starzenia. Jednakże istnieje potrzeba zwrócenia szczególnej uwagi na pewne subtelne objawy, które mogą wskazywać na niedoczynność tarczycy u seniorów.

Nie można zapominać, że niektóre symptomy są wynikiem niedoboru hormonów tarczycy, a nie jedynie efektem starzenia się organizmu. Należą do nich:

• trudności z regularnymi wypróżnieniami;
• suchość skóry;
• brak energii.

Ponadto warto zauważyć, że typowe objawy tego schorzenia, takie jak spowolnienie przemiany materii czy przyrost masy ciała, mogą być mniej wyraźne u osób starszych. Co więcej, istnieje szereg innych symptomów, na które warto zwrócić uwagę. Postępujące zaburzenia czynności poznawczych i pamięci, obniżenie nastroju, niedokrwistość oraz niewydolność serca są sygnałami, które nie powinny być bagatelizowane, zwłaszcza jeśli występują u osoby, której stan zdrowia był dotychczas stabilny.

Niedoczynność tarczycy u osób starszych — leczenie

Skuteczne leczenie niedoczynności tarczycy u osób starszych wymaga szczególnej uwagi i ostrożności. Im starszy i bardziej obciążony chorobami współistniejącymi jest pacjent, zwłaszcza w kontekście układu sercowo-naczyniowego, tym ważniejsze jest rozpoczęcie leczenia od mniejszych dawek. Początkowa dawka L-tyroksyny powinna być starannie dostosowana do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. W przypadku seniorów, zwłaszcza tych powyżej 80. roku życia, lub gdy istnieje współistnienie ciężkiej choroby niedokrwiennej serca, rozważa się nawet rozpoczęcie terapii od niskich dawek, takich jak 25 µg/d, a nawet jeszcze mniejszych, na przykład 12,5 µg/d.

Objawy nadczynności tarczycy u osób starszych

W odróżnieniu od młodszych pacjentów, u których nadczynność tarczycy często objawia się wyraźnymi symptomami, takimi jak utrata masy ciała, kołatanie serca, pocenie się, nerwowość i drżenia, osoby starsze mogą prezentować jedynie kilka znaków, które łatwo przeoczyć. Na przykład, kołatanie serca i dyskomfort w klatce piersiowej podczas wspinaczki po schodach mogą być jednymi z nielicznych objawów u seniorów z nadczynnością tarczycy.

Dodatkowo starsze osoby mogą doświadczać innych subtelnych objawów, takich jak drżenie ciała czy stany depresyjne, bez wyraźnych symptomów związanych z układem sercowo-naczyniowym. U niektórych pacjentów objawy te mogą być jedynymi widocznymi przejawami nadczynności tarczycy.

Jak leczyć nadczynność tarczycy w podeszłym wieku?

Leczenie nadczynności tarczycy u osób w podeszłym wieku wymaga podejścia opartego na indywidualnych potrzebach i uwzględniającego istniejące czynniki zdrowotne. Podstawową zasadą jest dokładna ocena stanu zdrowia seniora oraz dostosowanie terapii w taki sposób, aby minimalizować ryzyko ewentualnych powikłań. Typowe metody leczenia obejmują stosowanie leków hamujących nadmierną produkcję hormonów tarczycy, a także leczenie jodem promieniotwórczym. W przypadku, gdy inne metody nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, a stan zdrowia seniora na to pozwala, może być rozważane chirurgiczne usunięcie części lub całości tarczycy.

Choroby tarczycy u seniorów — do jakiego lekarza się udać?

W przypadku chorób tarczycy pacjenci powinni udać się do lekarza endokrynologa. Endokrynolog to specjalista ds. hormonalnych, który zajmuje się diagnostyką, leczeniem i monitorowaniem schorzeń związanych z gruczołami dokrewnymi, w tym z tarczycą. Lekarz rodziny (internista) również może być pierwszym kontaktem w przypadku problemów zdrowotnych i skierować pacjenta do endokrynologa w razie podejrzeń dotyczących tarczycy. W przypadku zaburzeń tarczycy współpraca z doświadczonym specjalistą jest kluczowa dla prawidłowej diagnozy i skutecznego leczenia.

Bibliografia:

1. Szczeklik A., Niedoczynność tarczycy – czy osoby w starszym wieku chorują inaczej?, https://www.mp.pl/interna/aktualnosci/aktualizacje-podrecznika/143118,niedoczynnosc-tarczycy-w-starszym-wieku [dostęp online: 06.12.2023]
2. Wernicka-Błaszak K., Choroby tarczycy u osób starszych, https://thyroset.pl/blog/choroby-tarczycy-u-osob-starszych/ [dostęp online: 06.12.2023]
3. Miśkiewicz P., Bednarczuk T., Nadczynność tarczycy — objawy, przyczyny, leczenie nadczynności tarczycy, stężenie TSH, FT3 i FT4 we krwi, https://www.mp.pl/nadczynnosc-tarczycy#google_vignette [dostęp online: 06.12.2023]
4. Dedon J. Thyroid Disease in Aging. Mo Med. 2022 Jul-Aug;119(4):351-353, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9462896/ [dostęp online: 06.12.2023]