Cyberprzestrzeń i przekraczanie granic. Rozmawiają Martyna Wilk, Bogna Bartosz, Ilona Zakowicz
NA 2 GŁOSY … A CZASAMI 3. Cykl
Realizacja: Martyna Wilk, Bogna Bartosz, Ilona Zakowicz
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl
Ilona: Dłuższy dzień, wiosenne, coraz odważniejsze słońce sprawiają, że myślami wyruszamy w podróż, która od zawsze kojarzona jest z wolnością i odkrywaniem tego, co nieznane. Sytuacja pandemiczna, która od ponad roku utrudnia nam przemieszczanie się, prowokuje do namysłu nad tym, czy i jak podróżować. Czy w obecnej sytuacji jesteśmy w stanie znaleźć ciekawe alternatywy, wyruszyć w podróż – dosłownie lub symbolicznie? Czy, dajmy na to, komputer może być naszym oknem na świat?
Bogna: Pierwszy raz pojęcie cyberprzestrzeni pojawiło się w 1982 roku w książce Williama Gibsona – autora książki sciencefiction pt. Burning Chrome. Ma więc prawie 40-letnią historię. I przez ten czas obserwujemy coraz większy wpływ cyfrowego świata na nasze życie – czy tego chcemy, czy nie. Cyberprzestrzeń to dziś ogromna część naszej aktywności. Media społecznościowe, portale informacyjne, źródło informacji na temat dosłownie wszystkiego, sklepy, filmy i spektakle teatralne, całe biblioteki itd. Bez względu na wiek i paradoksalnie w pandemii cyberprzestrzeń daje nam możliwość przekraczanie granic. Coraz częściej jest naszym oknem na świat.
Bogna: Czy rzeczywiście cyberprzestrzeń jest aż tak warta naszej uwagi?
Martyna: Oczywiście! Cyberprzestrzeń jest warta naszej uwagi – jak każda przestrzeń, w której jest obecny człowiek. Ignorować świat cybernetyczny to tak, jak ignorować lasy, rzeki i upierać się, że miasta są dla ludzi i trzeba się pogodzić ze znikaniem terenów zielonych, z wszechobecnym hałasem czy spalinami. Powiem więcej: ignorancja wobec cyfrowego świata może kosztować nas bardzo dużo. Powód jest prosty – Internet to miejsce, w którym kształtuje się dzisiaj nasza świadomość, emocjonalność, nasz system wartości. To tu toczy się walka o rząd dusz. Tak, jak wspomniałaś, Bogna, Internet jest naszym oknem na świat. Pytanie, czy okno jest wystarczająco duże i czyste, abyśmy mogli przez nie dostrzec rzeczywistość w sposób nieprzekłamany.
Ilona: Czy należy się bać tej ekspansji cyberprzestrzeni tak mocno obecnej w naszym życiu – zwłaszcza teraz podczas pandemii?
Martyna: Jak powiedziała Maria Skłodowska-Curie „W życiu niczego nie należy się bać. Należy to tylko zrozumieć”. Dokładnie tak myślę o cyberświecie – jest to dla mnie przestrzeń jak każda inna i jak każdej innej także tej przestrzeni warto się uczyć. Są zasady, które sprawiają, że jesteśmy w niej bezpieczniejsi i możemy z niej czerpać informacje, inspiracje, a nawet wiedzę. I to od nas zależy, czy zechcemy uczyć się mądrych zasad bezpieczeństwa, czy będziemy je ignorować.
Bogna: Pandemia zmusiła nas do przejścia w świat wirtualny. Co będzie dalej? Z cyberświatem i w cyberświecie?
Martyna: To, jaki będzie cyberświat, zależy przede wszystkim od tego, czy jesteśmy w stanie uznać, że wykluczenie cyfrowe to naprawdę jedno z wykluczeń społecznych, a zatem zjawisko prowadzące do pogorszenia warunków życia w sposób znaczny. Czy jesteśmy gotowi zawalczyć o cyberrówność wszystkich obywateli? I czy jesteśmy w stanie uwierzyć, że wykluczenie cyfrowe może dotknąć każdego, niezależnie od wieku? W roku 2018 stworzyłam projekt Wrocławski Wolontariusz IT. Miał on proste założenie. Otóż wolontariusz IT, czyli człowiek z dość dobrze rozwiniętymi kompetencjami cyfrowymi, miał uczyć w drodze indywidualnych spotkań poruszania się w cyberświecie każdego, kto potrzebuje w tym obszarze wsparcia. Projekt odniósł sukces – wolontariusze działali w dziesiątkach miejsc: bibliotekach, radach osiedli, kawiarniach, hostelach. A mi sen z oczu spędzało jedno: wymyśliłam ten projekt, ale jako jego twórczyni nie umiałam przekonać ludzi, że to NIE JEST projekt dla seniorów, lecz dla wszystkich. Powtarzane przeze mnie przekonanie, że młodzież także bywa wykluczona cyfrowa, także nie radzi sobie z nowymi technologiami, nie spotykało się ze zrozumieniem. Do czasu. Wiosną 2020 roku nastała pandemia i bardzo szybko okazało się, że wielu młodych ludzi nie radzi sobie z obsługą narzędzi komputerowych w sposób służący edukacji. Okazało się także, że młodym brakuje podstawowych umiejętności pozwalających im zachować w Internecie bezpieczeństwo i prywatność, a także skutecznie bronić się przed hejtem i dezinformacją. Jeśli pytasz mnie, co będzie dalej z cyberświatem, mogę odpowiedzieć jednym zdaniem: wszystko zależy od tego, czy poważnie potraktujemy problemy, z jakimi w Sieci spotykają się różne pokolenia. Seniorów musimy przede wszystkim uczyć technicznej obsługi narzędzi komputerowych. Młodych musimy przede wszystkim uczyć krytycyzmu, który pozwoli im uchronić nie tylko siebie, lecz także innych przed pułapkami cyberprzemocy i fakenewesów. Ale przy tym wszystkim musimy pamiętać, że wszelkie pułapki Internetu, o których tu wspominam, mogą dotknąć każdego z nas, bez względu na metrykę.
Ilona: Jakie rady dotyczące rzeczywistości wirtualnej chciałabyś przekazać czytelnikom Gazety Senior?
Martyna: Chciałabym zachęcić czytelników i czytelniczki, aby o cyberświecie myśleli jak o przestrzeni, w której mają pełne prawo być i z której mogą czerpać garściami to, co najlepsze. Pamiętajmy też, że mądra, bezpieczna aktywność w cyberświecie opiera się na trzech filarach: wiedzy (trzeba się stale uczyć, jak postępować w cyberświecie), nawyku (sama wiedza nic nam nie da, jeśli nie będziemy np. zasad cyfrowego bezpieczeństwa rzeczywiście i zawsze stosować w praktyce) i empatii (musimy zrozumieć, że nasze zachowanie w cyberświecie wpływa nie tylko na nas, lecz także na innych internautów, czyli de facto na połowę ludzkości). A przełamywanie granic to niewątpliwy dar cyberświata. Niemniej od nas zależy, czy te międzyludzkie granice cyfrowe będziemy pokonywać subtelnie – z poszanowaniem siebie i innych – czy też będziemy brać je szturmem.
Gościnnie
Może Cię zainteresować:
Rozmowy Bogny Bartosz i Ilony Zakowicz na tematy ważne i aktualne. Cykl NA 2 GŁOSY … A CZASAMI 3
Donosimy o najnowszych rozwiązaniach społecznych, ekonomicznych, zdrowotnych kierowanych do osób starszych. Informujemy o aktualnej sytuacji seniorów w Polsce. Sporo piszemy o zdrowiu seniorów i profilaktyce zdrowotnej. Obalamy mity dotyczące osób starszych. Edukujemy seniorów, korzystając z wiedzy i wskazówek ekspertów w danej dziedzinie.
- „Gazeta Senior” – styczeń 2025 [01/2025]: Sprawdź, co w numerze! - 18 grudnia, 2024
- Znany aktor Henryk Gołębiewski ofiarą scamu! Jak seniorzy mogą ustrzec się przed internetowym oszustwem? - 16 grudnia, 2024
- Viva Seniorzy! 2024 – wyjątkowe święto Seniorów za nami - 3 grudnia, 2024