![Dodatki do emerytury: pełne zestawienie świadczeń dla seniorów [nowe wyższe kwoty od 1 marca 2024]](https://www.gazetasenior.pl/wp-content/uploads/2023/12/AdobeStock_596706720.jpeg.webp)
Dodatki do emerytury: pełne zestawienie świadczeń dla seniorów [nowe wyższe kwoty od 1 marca 2024]
Trzynasta i czternasta emerytura, emerytura honorowa, oraz inne formy wsparcia finansowego i dodatków dla seniorów w 2024 roku. Istnieje szereg dodatków do emerytury, które mogą być pomocne w podreperowaniu skromnego budżetu seniora. Wiele z nich co roku 1 marca podlega waloryzacji. Sprawdź aktualne kwoty.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej gazetasenior.pl
Spis Treści
Dodatkowe emerytury
13. emerytura 2024
Trzynasta emerytura to roczny dodatek zagwarantowany ustawą, który otrzymują wszyscy emeryci i renciści niezależnie od wysokości ich podstawowego świadczenia. Dodatek wypłacany jest w kwietniu. ZUS oraz pozostałe organy emerytalne wypłacają go automatycznie wszystkim uprawnionym bez konieczności składania wniosku. Kwota trzynastej emerytury wynosi tyle, ile najniższa emerytura obowiązująca od 1 marca danego roku. Po marcowej waloryzacji najniższa emerytura, a także trzynasta emerytura, wzrośnie z 1588,44 zł do 1780,96 zł, tj. maksymalnie 1620,67 zł na rękę.
Zobacz również: 13. emerytura 2024: przewodnik po trzynastej emeryturze [kwota do ręki, terminy wypłaty, kto ma prawo, a kogo omija dodatek?]
14. emerytura 2024
Czternasta emerytura to roczny dodatek do emerytury przeznaczony dla seniorów o niskich świadczeniach. Nie wszyscy emeryci otrzymują tzw. czternastkę, a niektórzy dostają ją w obniżonej kwocie. Wysokość czternastej emerytury jest równa najniższej emeryturze obowiązującej w danym roku z możliwością podwyższenia świadczenia. Nie ma potrzeby składania wniosku o wypłatę 14. emerytury.
Emeryci i renciści, których emerytury wynoszą do 2900 zł brutto, otrzymują pełną kwotę czternastej emerytury po odjęciu składki zdrowotnej i podatku dochodowego. Osoby, których podstawowe świadczenie przekracza próg 2900 zł brutto, dostaną czternastą emeryturę pomniejszoną według zasady „złotówka za złotówkę”. Minimalna kwota czternastej emerytury to 50 zł brutto. Termin wypłaty czternastki jest elastyczny i określany co roku przez właściwego ministra. Maksymalna wysokość 14-tki w 2024 r. nie będzie mogła być niższa niż emerytura minimalna obowiązująca od 1 marca, czyli 1780,96 zł brutto.
Maksymalna wysokość 14 emerytury w 2023 r. wyniosła 2650 zł brutto. Świadczenie wypłacano we wrześniu.
Zobacz również: Kolejka do sanatorium 2024. Długość kolejki w poszczególnych województwach: aktualne dane [PRZEGLĄD]
Emerytura honorowa dla 100-latków
Seniorzy, którzy osiągnęli wiek stu lat, mają prawo do comiesięcznego świadczenia honorowego zwanego „emeryturą honorową”. To świadczenie przysługuje każdemu stulatkowi niezależnie od tego, czy otrzymuje emeryturę czy nie. Od 1 marca 2024 roku emerytura honorowa wzrasta do kwoty 6 246,13 zł brutto miesięcznie, czyli jest o 705,88 zł wyższa niż rok wcześniej.
ZUS wypłaca to świadczenie automatycznie, chyba że stulatek nie figuruje w dokumentacji Zakładu, ponieważ nie pobiera emerytury, w takim przypadku konieczne jest złożenie wniosku. Wysokość emerytury honorowej uzależniona jest od poziomu średniego wynagrodzenia. Emerytura honorowa nie jest objęta waloryzacją, dlatego raz przyznana w określonej wysokości już się nie zmieni. Seniorzy, którzy ukończyli setny rok życia, otrzymują emeryturę honorową w różnej wysokości. Wszystko zależy od tego, w którym roku obchodzili okrągłe urodziny.
Dodatki dla wybranych grup zawodowych na emeryturze
300 plus dla sołtysów tzw. sołtysowe 2024
Dodatek do emerytury przyznawany jest emerytowanym sołtysom, którzy pełnili tę funkcję przez co najmniej dwie kadencje, czyli przynajmniej 8 lat, ale ciągłość kadencji nie jest wymagana. Wypłaty realizuje KRUS. Dodatek obowiązuje od 1 lipca 2023 roku. Aby otrzymać tzw. sołtysowe, należy złożyć wniosek. Wysokość dodatku dla sołtysów to 300 złotych miesięcznie. Sołtysowe, podobnie jak emerytury, podlega waloryzacji. KRUS dokona waloryzacji świadczenia z urzędu. Od 1 marca 2024 roku dodatek dla sołtysów będzie wynosił 336 zł.
Zobacz również: Dodatek dla sołtysów do emerytury, czyli tzw. Sołtysowe od 1 lipca [Wniosek o sołtysowe – krok po kroku]
Dodatek dla strażaków i ratowników górskich [200 plus]
Świadczenie ratownicze to dodatek pierwotnie przyznany w wysokości 200 zł strażakom-ochotnikom i ratownikom górskim za ich długoletnią służbę i zaangażowanie w działania ratownicze. Jest wypłacane co miesiąc, niezależnie od wysokości emerytury. Aby otrzymać to świadczenie, należy spełnić określone kryteria, takie jak liczba lat służby i aktywny udział w działaniach ratowniczych. O tzw. dodatek 200 plus mogą ubiegać się kobiety 60+ po 20 latach czynnej służby w OSP oraz mężczyźni 65+, którzy przez co najmniej 25 lat brali czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych OSP, oraz analogicznie kobiety i mężczyźni, którzy brali udział w działaniach ratowniczych podejmowanych w ramach ratownictwa górskiego. Dodatek wypłacany jest od 2022 r., a w marcu 2023 r. został zwaloryzowany do 230 zł. Od 1 marca 2024 r. wyniesie blisko 260 zł.
MAMA 4+ emerytura za wychowanie czwórki dzieci
Mama 4 plus, czyli rodzicielskie świadczenie uzupełniające przyznawane za wychowanie dzieci i rezygnację z pracy lub jej niepodjęcie. Warto zaznaczyć, że to świadczenie nie jest przeznaczone wyłącznie dla matek – mogą o nie ubiegać się również ojcowie. Dodatek Mama 4 plus jest przyznawany na wniosek, a jego maksymalna kwota jest równa najniższej emeryturze. Od 1 marca 2024 roku świadczenie to wyniesie 1780,96 zł brutto.
Waloryzacja emerytur: 1 marca 2024
Waloryzacja emerytur i rent nie jest dodatkiem, ale oznacza więcej w portfelu emeryta. Celem waloryzacji jest ochrona emerytur i rent przed utratą ich realnej wartości spowodowanej inflacją. Zasada jest prosta: wyższa inflacja oznacza wyższą waloryzację. Proces waloryzacji, czyli podwyższenia świadczeń odbywa się zawsze 1 marca i jest zagwarantowany ustawowo. W tym roku emerytury i renty zostaną podniesione procentowo, a ostateczna wysokość wskaźnika to 12,12 procent.
Zobacz również: Waloryzacja emerytur 2024: ostateczna potwierdzona podwyżka 12,12 proc. [TABELA NETTO]
Trwają prace nad wprowadzeniem systemowego rozwiązania drugiej waloryzacji w roku, jeśli inflacja przekroczy 5 proc.
Zobacz również: Planowana druga waloryzacja emerytur 2024: co już o niej wiemy? [tabela netto]
Dodatki dla seniorów ze względu na stan zdrowia lub wiek
Darmowe Leki 65+
Od 1 września 2023 r. także osoby 65+ mogą korzystać z programu darmowych leków, wcześniej program obejmował seniorów 75+. Aktualnie wykaz leków 65+ obejmuje 3800 preparatów objętych pełną refundacją. Nie wszystkie leki znalazły się na liście darmowych leków. Aby otrzymać bezpłatny lek, należy od lekarza uzyskać receptę S i spełnić kilka dodatkowych warunków np. kryteria refundacji.
Zobacz również: Bezpłatne leki 65+. Jakie leki za darmo po 65 roku życia? [LISTA + WYSZUKIWARKA]
500 plus dla seniora – wyższy próg w 2024
Świadczenie uzupełniające, zwane „500 plus dla seniora”, to dodatek nie tylko dla osób starszych. Z dodatku mogą skorzystać osoby niepełnosprawne, niezdolne do samodzielnej egzystencji, powyżej 75 roku życia i pobierające zasiłek pielęgnacyjny. Aby otrzymać to świadczenie, konieczne jest spełnienie określonych kryteriów, w tym kryterium dochodowego, oraz złożenie odpowiedniego wniosku. Świadczenie jest wypłacane co miesiąc. Kryterium dochodowe podlega waloryzacji i zmienia się co roku, od 1 marca 2024 wynosi 2419,33 zł brutto. W przypadku przekroczenia progu dochodowego 500 plus jest pomniejszane według zasady „złotówka za złotówkę”.
Dodatek pielęgnacyjny dla seniorów 75+
Dodatek pielęgnacyjny to świadczenie przysługujące seniorom w dwóch sytuacjach: gdy są całkowicie niezdolni do pracy lub po osiągnięciu 75 lat. Osoby, które skończyły 75 lat, nie muszą składać wniosku, a ZUS automatycznie rozpoczyna wypłatę tego dodatku. Natomiast osoby całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnego życia otrzymują ten dodatek na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Świadczenie jest corocznie waloryzowane. Od 1 marca 2024 roku wzrasta do 330,07 zł.
Uwaga! Dodatek nie jest wypłacany przebywającym w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym powyżej 2 tygodni w miesiącu.
Warto również zaznaczyć, że dodatek pielęgnacyjny dla seniorów jest wypłacany przez ZUS, natomiast zasiłek pielęgnacyjny przysługujący w innym przypadku jest wypłacany przez gminę.
Zasiłek pielęgnacyjny 75 plus
Zasiłek pielęgnacyjny to świadczenie przyznawane między innymi osobom, które osiągnęły 75 lat. Jest to forma wsparcia mająca na celu częściowe pokrycie kosztów związanych z zapewnieniem opieki osobie, która nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Kwota zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215,84 zł miesięcznie. Co 3 lata wysokość tego zasiłku jest weryfikowana, najbliższa weryfikacja będzie miała miejsce w 2024 roku. O zmianie kwoty zadecyduje Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Świadczenie to jest wypłacane przez gminę. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje, jeśli senior pobiera dodatek pielęgnacyjny.
Dodatki dla gospodarstw domowych m.in. emerytów
Dodatek osłonowy 2024
Dodatek osłonowy to świadczenie dla gospodarstw domowych na pokrycie kosztów energii, choć środki z tego dodatku w praktyce można wykorzystać na dowolny cel. Wysokość dodatku wyniesie: 228,80 zł dla jednoosobowego gospodarstwa domowego; 343,20 zł dla gospodarstwa dwu- i trzyosobowego; 486,20 zł dla gospodarstwa cztero- i pięcioosobowego; 657,80 zł dla gospodarstwa składającego się z sześciu i więcej osób. Świadczenie przyznawane jest z uwzględnieniem kryterium dochodowego. W jednoosobowym gospodarstwie domowym próg dochodowy wyniesie 2100 zł, natomiast w gospodarstwach dwuosobowych i większych – 1500 zł na osobę. Dodatek będzie przysługiwał jedynie za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku.
W przypadku przekroczenia progu dochodowego świadczenie będzie wciąż wypłacane, lecz kwota ta zostanie pomniejszona według zasady „złotówka za złotówkę” do kwoty 20 zł, ponieważ w kwocie poniżej 20 zł świadczenie nie będzie przysługiwać. Wnioski o przyznanie dodatku należy składać w urzędzie gminy, a obsługą zajmą się Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej (MOPS) i Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej (GOSP). Termin składania wniosków upływa 30 kwietnia 2024 roku, natomiast dodatek ma być wypłacony do 30 czerwca 2024 roku.
Dodatki dla wdowy lub wdowca 2024
Zasiłek pogrzebowy
Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie przyznawane m.in. emerytom lub rencistom w celu pokrycia kosztów związanych z pogrzebem bliskiej osoby. Aktualnie zasiłek wynosi 4000 zł i przysługuje m.in. członkom rodziny, którzy ponieśli koszty związane z ceremonią pogrzebową. Aby otrzymać zasiłek, konieczne jest złożenie wniosku w ZUS i dołączenie rachunków oraz faktur.
Zobacz również: ZASIŁEK POGRZEBOWY [wysokość, wniosek, terminy, wymagane dokumenty, niestandardowe sytuacje]
Emerytura po zmarłym seniorze tzw. świadczenie niezrealizowane
Świadczenie niezrealizowane to forma wsparcia finansowego dostępna po śmierci emeryta. Rodzina emeryta może ubiegać się o wypłatę ostatniej emerytury, pod warunkiem że pieniądze nie zostały wcześniej wypłacone świadczeniobiorcy jeszcze za jego życia. Wypłata świadczenia niezrealizowanego odnosi się wyłącznie do świadczenia podstawowego, takiego jak emerytura lub renta i nie obejmuje na przykład trzynastej emerytury. Aby otrzymać te środki, rodzina zmarłego musi złożyć wniosek w ZUS.
Inne dodatki do świadczeń emerytalno-rentowych
Dodatek za tajne nauczanie
Dodatek za tajne nauczanie przyznawany jest na wniosek. Przysługuje osobom, które w czasie okupacji prowadziły tajne nauczanie lub przed 1 września 1939 r. nauczały w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska. Uprawnionym jednocześnie do dodatku kombatanckiego i dodatku za tajne nauczanie przysługuje tylko jedno świadczenie. Dodatek jest waloryzowany, od 1 marca 2024 roku wynosi 330,07 zł.
Dodatek kombatancki oraz dodatek kompensacyjny
Pobierającym emeryturę lub rentę, będącymi kombatantami lub ofiarami represji przysługuje dodatek kombatancki. Natomiast wdowom lub wdowcom po tych osobach przysługuje dodatek kompensacyjny. Dodatek kompensacyjny wynosi 15% dodatku kombatanckiego. Od 1 marca 2024 roku dodatek kombatancki wynosi 330,07 zł, z kolei dodatek kompensacyjny to 49,51 zł. Oba świadczenia są co roku w marcu waloryzowane.
Świadczenie pieniężne dla byłych żołnierzy przymusowo zatrudnianych
Byłym żołnierzom przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach wydobywania rud uranu i batalionach budowlanych przysługuje dodatkowe świadczenie pieniężne w wysokości 330,07 zł. Świadczenie przyznawane jest na wniosek. Wypłacane jest co miesiąc. Kwota świadczenia jest równa dodatkowi kombatanckiemu i bez względu na czas trwania przymusowego zatrudnienia. Dodatek podlega waloryzacji. W przypadku zbiegu praw do kilku dodatków np. dodatku kombatanckiego, dodatku za tajne nauczanie, świadczenia pieniężnego dla osób deportowanych przysługuje tylko jedno z nich – to, które jest wyższe lub wybrane spośród nich.
Świadczenie dla deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR
Świadczenie pieniężne przysługujące osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR – w zależności od liczby pełnych miesięcy trwania pracy wynosi od 14,76 zł do 294,39 zł. Świadczenie przyznawane jest na wniosek. Ponownie, w przypadku zbiegu świadczeń trzeba zdecydować, który dodatek wybrać.
Ryczałt energetyczny
Emerytom posiadającym status kombatanta lub wdowom/wdowcom po nich przysługuje ryczałt energetyczny. Wysokość dodatku ogłasza szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Kwota ryczałtu energetycznego od 1 marca 2024 wzrośnie z 255,17 zł do 299,82 zł. Dodatek wypłacany jest na wniosek.
Ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla
ZUS przyznaje na wniosek trzy różne świadczenia, są to: ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla; ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych i czy ekwiwalent pieniężny dla byłych pracowników kolejowych. Wszystkie przysługują na wniosek.
Propozycje dodatków do emerytury, które nie weszły w życie
W dyskursie publicznym nieustannie pojawiają się propozycje zmian w systemie emerytalnym, z których wiele nie znalazło swojego odzwierciedlenia w praktyce. Przypominamy o kilku inicjatywach, które, choć rozbudziły nadzieje seniorów, nie zostały zrealizowane z powodów ekonomicznych czy politycznych. Które z nich mają jeszcze szanse wejść w życie?
Pierwszym z pomysłów było wprowadzenie 15. emerytury, jednak mimo powrotu do tej propozycji kilkukrotnie – zwłaszcza przed wyborami – sytuacja gospodarcza nie pozwoliła na wprowadzenia kolejnego rocznego świadczenia dla emerytów.
NSZZ „Solidarność” przedstawił propozycje świadczeń tzw. 600+ dla 80-latków i 900+ dla 85-latków, które miały podnieść dodatek pielęgnacyjny dla najstarszych seniorów. Ta propozycja także, na razie nie została wprowadzona w życie.
Kolejną inicjatywą było „Małżeństwo Plus” – dodatkowe świadczenie dla małżeństw z długoletnim stażem. Także ten pomysł, który został skierowany do komisji ds. petycji, nie wszedł w życie.
Propozycja dodatku 300+ dla wdów i wdowców z co najmniej 45-letnim stażem małżeńskim, mającego charakter dożywotniej zapomogi, również nie została zrealizowana.
Dodatki do emerytury: w przygotowaniu [renta wdowia, bon senioralny]
Tzw. renta wdowia to obywatelski projekt ustawy dający możliwość wyboru spośród dwóch opcji. Według aktualnej propozycji osoba owdowiała po śmierci małżonka mogłaby zachować swoją emeryturę i dodatkowo otrzymać 50% renty po zmarłym partnerze lub wybrać rentę po zmarłym partnerze, dodając do niej 50% swojej własnej emerytury.
Zobacz również: Nadzieja dla owdowiałych seniorów: projekt ustawy o rencie wdowiej w Sejmie. Renta wdowia dla kogo i od kiedy?
W przygotowaniu jest również nowe rozwiązanie określane jako bon senioralny. Bon senioralny to inicjatywa mająca na celu wsparcie seniorów doświadczających trudności w samodzielnym funkcjonowaniu w swoim własnym domu.
Zobacz również: Bon Senioralny 2024: nowe świadczenie dla seniorów [wszystko, co już wiemy w jednym miejscu]
Źródła: ZUS dodatki do świadczeń emerytalno-rentowych.; USTAWA z dnia 7 grudnia 2023 r. o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła.
Jeżeli interesują Cię aktualne informacje na temat dodatków do emerytury, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
- Bezpłatne porady notariuszy w całej Polsce! Sprawdź, gdzie skorzystasz z pomocy w Dniu Otwartym Notariatu [adresy i numery telefonów] - 18 listopada, 2024
- BON SENIORALNY: projekt ustawy [KOMPENDIUM] - 15 listopada, 2024
- Zostań podcasterem! Warsztaty tworzenia podcastów dla seniorów - 14 listopada, 2024