Migdałowa zupa na wigilię

To, że na wigilię są szykowane wyjątkowe potrawy wiedzą wszyscy.

Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl

Książki kucharskie były oczywiście na przełomie wieków dziewiętnastego i dwudziestego dostępne w księgarniach. Jednak pod zaborami niewiele osób potrafiło czytać w języku polskim. Poziom analfabetyzmu na obszarze dawnych polskich ziem był ogromny. Trzeba także pamiętać, że dopiero po drugiej wojnie dostępność do szkoły została zaspokojona dla wszystkich chętnych. Zatem skoro nie było książek kucharskich wśród większości ludności to jak przetrwały przepisy kulinarne na tę jedyną w roku uroczystą kolację? Ta tradycja wyniesiona z domu rodzinnego jest przez pokolenia matek przekazywana i kontynuowana. Dzisiaj wybrałem z biblioteki starą książkę kucharską Marii Monatowej pt. „Uniwersalna książka kucharska”. Oczywiście każdy może sobie sprawdzić w internecie, w bibliotece cyfrowej Polona Uniwersalna książka kucharska , jaka była kuchnia w bogatych polskich domach.

Barszcz burakowy z uszkami

Reklama

Już słowo barszcz zawiera w sobie magię. Buraki na barszcz powinny być kiszone odpowiednio wcześniej, zatem należy nastawić w glinianym polewanym naczyniu kilka buraków ćwikłowych i spokojnie doglądać jak cukier zawarty w burakach zmienia się w pyszny burakowy kwaskowaty sok pełen zdrowych bakterii kwasu mlekowego. Aż szkoda gotować, takie to pyszne. Jednak tradycja nakazuje. Zatem, jak nakazuje Monatowa nastawić dużo włoszczyzny, 2 pieczone cebule 5 dkg grzybów (nie podgrzybków) kilka buraków ćwikłowych. Gdy smak nagotowany, zalać go barszczem, wrzucić poszatkowane drobno buraki, zaprawić rumianą zaprażką, zagotować, posolić, dodać cukru do smaku. Do wazy włożyć ugotowane osobno uszka z grzybków. Te uszka robi się tak: Pół kwarty mąki, posoliwszy zagnieść niezbyt twardo z jajkiem i woda, rozwałkować cieniutko, pokrajać małe kwadraciki z ciasta i nakładać farsz. Zaś farsz robi cię tak, -Grzyby co się na smak w barszczu gotowały, posiekać drobno, zasmażyć na maśle z cebulką i z dwiema łyżkami tartej bułki.

Reklama

Migdałowa na wigilię?

Zupa migdałowa to tradycyjne danie wigilijne w bogatych domach. I zdecydowanie mniej pracochłonne. Zupa migdałowa robi się tak: Pół funta słodkich migdałów i 10 gorzkich (o te gorzkie teraz trudno, mogą je zastąpić pestki z brzoskwiń, ale uwaga, pestki z brzoskwiń zawierają amigdalinę, substancję toksyczną) sparzyć ukropem, obrać z łupki i obsuszyć na ściereczce. Potem zemleć na młynku do migdałów. Wprawdzie w przepisie jest powiedziane, że można utłuc w moździerzu na masę, ale trzeba uważać, by nie zaoleić masy. Wygodniej jest kupić mąkę migdałową w sklepie. Dalej pani Monatowa poleca utrzeć tę masę w makutrze z dodatkiem mleka lub wody. Gdy wszystko utarte zalać gorącym mlekiem i przecedzić przez serwetę. Po odciśnięciu utrzeć jeszcze raz i ponownie zalać gorącym mlekiem. Tak uzyskane mleko migdałowe rozpuścić z 11/2 litrem mleka, dodać cukru do smaku i zagotować. Podawać z gotowanym ryżem i rodzynkami. Ciekawe, czy dworski kucharz dodawał do tej zupy mleczko z białego maku, by ta wyjątkowa zupa nabrała magicznego charakteru?

podłaźniczka wisiała w świętym kacie izby u powały fot.© Jerzy Dudzik

Reklama

Siemieniotka

Zupa przyrządzana z konopnych nasion zajmuje na Śląsku takie samo miejsce jak barszcz na wschodnich krańcach Rzeczpospolitej. Konopne siemię zalewamy wodą i gotujemy tak długo, że ziarenka nie zaczną pękać. Rozcieramy masę i zalewamy i gotujemy jeszcze raz lub dwa razy i za każdym razem przecieramy przez sito. Zależy nam na tym co nasiona miały pod skorupką. Teraz do tego wywaru dodajemy cukier, można odrobinę cynamonu i kaszę mannę do zagęszczenia. Wlewamy mleko. Na wierzch zupy można wrzucić trochę płatków migdałowych podrumienionych na maśle.

Jest w tym jakieś podobieństwo do tej wigilijnej migdałowej.

Reklama

Zupa grzybowa

To wersja dla oszczędnych. Tam, gdzie gospodaruje się rozmyślnie, żal wylewać grzybowe wywary Przecież jeśli mamy nagotowany rosół z warzyw, to smak z wygotowanych grzybów do pierogów z kapusta i grzybami można wykorzystać do przygotowania pysznej zupy na wigilię. Grzybową oczywiście zabielamy słodką śmietanką, bo to ma być wyjątkowa wigilijna zupa. Zupę grzybową podajemy tradycyjnie z łazankami, które po ugotowaniu mieszamy delikatnie z surowym masłem. Łazanki nabierają wtedy szlachetnego smaku.

Magiczna wigilijna kolacja kończy się deserem przygotowanym z maku. O tym następnym razem, bo i tu mamy mnóstwo możliwości.

Jeżeli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior  Zapisz się do Newslettera

Podłaźniczka i jemioła