![Kłopotliwy spadek: odrzucenie spadku przez zadłużone dzieci [Konsekwencje odrzucenia spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli]](https://www.gazetasenior.pl/wp-content/uploads/2023/10/AdobeStock_69707901.jpeg.webp)
Kłopotliwy spadek: odrzucenie spadku przez zadłużone dzieci [Konsekwencje odrzucenia spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli]
Zgodnie z treścią art. 1012 Kodeksu Cywilnego: „Spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić”. Prawo do przyjęcia bądź odrzucenia spadku jest zatem osobistym uprawnieniem spadkobiercy.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej gazetasenior.pl
Spis Treści
Odrzucenie spadku a długi [spadkodawcy czy spadkobiercy]
Na odrzucenie spadku decydujemy się najczęściej wówczas gdy wiemy, że zmarły pozostawił same długi, a my nie chcemy ich spłacać jako jego spadkobiercy. Bywa jednak i tak, że spadkobierca podejmuje decyzję o odrzuceniu spadku, w którym spadkodawca pozostawił majątek. Ma do tego pełne prawo, istotne jednak wtedy jest to, czy odrzucenie spadku nie następuje z pokrzywdzeniem wierzycieli takiego spadkobiercy. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na treść art. 1024 §1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym: „Jeżeli spadkobierca odrzucił spadek z pokrzywdzeniem wierzycieli, każdy z wierzycieli, którego wierzytelność istniała w chwili odrzucenia spadku, może żądać, ażeby odrzucenie spadku zostało uznane za bezskuteczne w stosunku do niego według przepisów o ochronie wierzycieli w razie niewypłacalności dłużnika”.
Powyższy przepis przewiduje mechanizm ochrony interesów wierzycieli osobistych spadkobiercy, który odrzucił spadek z ich pokrzywdzeniem. Pokrzywdzenie wierzycieli oznacza natomiast utratę przez nich możliwości zaspokojenia swoich roszczeń z majątku spadkowego. Będzie ono miało miejsce wtedy, gdy w momencie odrzucenia spadku przez spadkobiercę był on niewypłacalny, czyli nie posiadał wystarczającego majątku na spłatę swoich długów (decydujący jest tutaj stan z dnia odrzucenia spadku), a aktywa spadku przewyższały jego pasywa. Nie ma przy tym znaczenia, czy pozwoliłoby to w całości spłacić wierzycieli, ważne natomiast, że zmniejszyłby niewypłacalność takiej osoby.
Zobacz również: Spadki i darowizny: Nowe zasady, nowe korzyści! Od lipca 2023 r. Rozliczaj podatek jak ekspert [5 przykładów]
Bezskuteczne odrzucenie spadku
W związku z powyższym w sytuacji, gdy spadkobierca odrzuca spadek, w którym jest majątek, mając przy tym swoich osobistych wierzycieli i odrzucenie to następuje z ich pokrzywdzeniem, gdyż przyjęcie spadku mogłoby poprawić jego sytuację finansową i zwiększyć prawdopodobieństwo spłaty jego wierzycieli, to wierzyciele ci mogą wystąpić z żądaniem uznania czynności odrzucenia spadku za bezskuteczną w stosunku do nich.
Reasumując, aby żądać uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne, wystarczające jest, że:
- Odrzucenie spadku nastąpiło z pokrzywdzeniem wierzycieli.
- Wierzytelności istniały w chwili składania oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Zobacz również: Bezpłatny wykład notariusza na Uniwersytecie Trzeciego Wieku [edukacja prawna seniorów]
Odrzucenia spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli [PRZYKŁAD]
Przykład: Jan zmarł, nie sporządzając testamentu. Zmarły w spadku pozostawił dwa mieszkania. W chwili śmierci Jan nie miał żony i pozostawił dwoje dorosłych dzieci: córkę Annę i syna Andrzeja. Zgodnie z ustawowymi zasadami dziedziczenia spadek po nim nabędą córka i syn w udziałach po 1/2 części każdy z nich. Andrzej posiadał jednak swoje długi i nie miał wystarczającego majątku na ich spłatę, zadecydował więc, że odrzuci spadek po ojcu, tak aby jego wierzyciele nie przejęli majątku odziedziczonego po ojcu. W związku z odrzuceniem spadku przez niego i faktem, że nie posiadał on własnych dzieci, spadek w całości przypadł jego siostrze Annie i tym samym majątek w postaci dwóch nieruchomości pozostał w rodzinie.
W powyższym przypadku, jeżeli wierzyciele Andrzeja dowiedzą się o odrzuceniu przez niego spadku, mogą zaskarżyć tę czynność jako dokonaną w celu uniemożliwienia zaspokojenia ich wierzytelności i w postępowaniu sądowym skierowanym przeciwko Annie mogą domagać się uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne wobec nich. Oznacza to, że egzekucja może być prowadzona z nieruchomości, które odziedziczyła Anna, pomimo że to nie ona była dłużnikiem. Warto również wskazać, że uznanie przez sąd odrzucenia spadku za bezskuteczne nie będzie miało żadnego wpływu na porządek dziedziczenia, tzn. spadkobiercą Jana nadal pozostanie Anna, a Andrzej w związku z odrzuceniem spadku traktowany będzie w dalszym ciągu tak, jakby nie dożył otwarcia spadku.
Zobacz również: Jak napisać testament? Przykłady i Wzory. Kompleksowy poradnik
Bezskuteczne odrzucenie spadku [terminy]
Zgodnie z treścią art. 1024 §2 Kodeksu Cywilnego: „Uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne można żądać w ciągu sześciu miesięcy od chwili powzięcia wiadomości o odrzuceniu spadku, lecz nie później niż przed upływem trzech lat od odrzucenia spadku”. Oznacza to, że termin na wystąpienie przez wierzycieli z żądaniem uznania odrzucenia spadku za bezskuteczne nie jest nieograniczony i wynosi odpowiednio 6 miesięcy, od kiedy wierzyciel dowiedział się o takim odrzuceniu, jednak nie więcej niż 3 lata od dnia odrzucenia spadku. Powyższy przepis ma na celu ochronę spadkobiercy, który przyjął spadek, tak aby przez nieokreślony czas nie pozostawał on w niepewności co do nabytego majątku.
Jeżeli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również: Jak przygotować się do wizyty u notariusza? [PORADNIK] nie tylko dla seniora
Notariusze za jedno ze swoich zadań uznają edukowanie obywateli w zakresie dziedzin prawa i czynności notarialnych, które należą do ich kompetencji. W ramach podejmowanych działań edukacyjnych Krajowa Rada Notarialna wraz z izbami notarialnymi od 2010 r. prowadzi akcję pn. Dzień Otwarty Notariatu. Tego dnia notariusze w całym kraju bezpłatnie udzielają informacji prawnych. Od 2015 r. prowadzą akcję dedykowaną seniorom pn. Bezpłatny wykład notariusza na uniwersytecie trzeciego wieku. Od 2021 r. do katalogu działań podnoszących świadomość prawną najstarszych obywateli dołączył cykl artykułów pn. Masz do tego prawo, publikowanych na łamach "Gazety Senior".
- Testament ustny – wszystko, co warto wiedzieć o wyjątkowej formie ostatniej woli - 16 grudnia, 2024
- RENTA WDOWIA a wspólność małżeńska, wspólność ustawowa, rozdzielność majątkowa, separacja, rozwód - 17 października, 2024
- Zadatek kontra zaliczka: kluczowe różnice i przykłady - 4 lipca, 2024