„Olejki eteryczne w profilaktyce i leczeniu chorób infekcyjnych” książka prof. dr hab. n. farm. Anny Malm (FRAGMENT)
Publikacja „Olejki eteryczne w profilaktyce i leczeniu chorób infekcyjnych” została przygotowana pod redakcją prof. dr hab. n. farm. Anny Malm wspólnie z zespołem specjalistów z zakresu analizy fitochemicznej, mikrobiologii, wirusologii, mykologii i parazytologii, a także klinicystów stosujących olejki i ich składniki w praktyce lekarskiej. To pierwsza książka w Polsce traktująca o teorii i praktyce stosowania olejków eterycznych w leczeniu chorób infekcyjnych.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl
W publikacji zostały przedstawione znane i tradycyjnie stosowane olejki eteryczne, nowoczesne metody ich otrzymywania, ilościowa i jakościowa analiza fitochemiczna głównych składników, a także wyniki badań prowadzonych nad ich aktywnością przeciwdrobnoustrojową i możliwością jej skutecznego wykorzystania w praktyce lekarskiej i stomatologicznej. Szeroko omówiono właściwości przeciwdrobnoustrojowe olejków eterycznych (w tym przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe oraz przeciwpasożytnicze).
Olejki eteryczne w profilaktyce i leczeniu chorób infekcyjnych – fragmenty książki
Agnieszka Ludwiczuk, Tomasz Janusz Baj
Olejek eteryczny to zgodnie z normą ISO 9235:2013 („Aromatic natural raw materials – Vocabulary”) produkt otrzymany z roślin lub ich części:
- przez destylację z wodą (hydrodestylacja); destylację wodno-parową lub parą wodną;
- w procesie mechanicznym z naowocni (owocni) owoców cytrusowych, zwanej skórką;
- przez suchą destylację, oddzielany od warstwy wodnej metodami fizycznymi.
Jak wynika z tej definicji, olejkami eterycznymi nie są produkty otrzymywane wszystkimi innymi metodami, a szczególnie metodami ekstrakcji. (..)
Olejki eteryczne w temperaturze pokojowej są najczęściej oleistymi cieczami o gęstości mniejszej od gęstości wody i praktycznie w niej nierozpuszczalnymi. Mogą ulec zestaleniu w niższych temperaturach. Są łatwo rozpuszczalne w alkoholach etylowym, chloroformie, eterze, tłuszczach, woskach, olejach mineralnych i roślinnych oraz innych olejkach eterycznych. Najczęściej są bezbarwne, mogą być też brunatne, niebieskie i żółte. Wszystkie są palne.
Głównym źródłem pozyskiwania olejków eterycznych są rośliny aromatyczne (olejkowe), które można opisać jako te o charakterystycznym zapachu. Ze względu na swój aromat takie rośliny wykorzystywane są również jako przyprawy, a także jako źródło aromatycznych ekstraktów.
Związki chemiczne odpowiedzialne za zapach są zazwyczaj gromadzone w wyspecjalizowanych roślinnych strukturach anatomicznych, np. włoskach gruczołowych. Przykładem takich roślin są m.in. mięta, tymianek, oregano, melisa czy lawenda – bardzo łatwo pozyskać z nich olejek eteryczny.
Do roślin aromatycznych zaliczane są również te, których kwiaty wytwarzają i natychmiast emitują substancje lotne przez warstwy naskórka ich płatków, np. kwiaty roży, jaśminu, tuberozy czy fiołka. Dlatego nawet z kwiatów o intensywnym zapachu wydajność destylacji jest bardzo niska. Aby odzyskać drogocenne lotne związki zapachowe, oprócz destylacji stosuje się rożne techniki ekstrakcyjne.
Olejki eteryczne można otrzymywać z prawie wszystkich części rośliny, czyli liści, kwiatów, kory, nasion, owoców, drewna, kłączy, korzeni, kory korzeni. Ich źródłem mogą być również wydzieliny roślinne (balsamy, żywice).
Ponieważ olejki eteryczne są produktami pochodzenia naturalnego, czynniki środowiskowe i genetyczne mają ogromny wpływ na ich skład chemiczny, a tym samym na ich właściwości farmakologiczne i zapach.
Do takich czynników należą głownie:
- gatunek rośliny, istnienie podgatunków oraz odmian i chemotypów,
- pochodzenie geograficzne, czas zbioru,
- użyta część rośliny,
- metoda otrzymania olejku eterycznego
W wielu przypadkach ta sama roślina wytwarza kilka rożnych olejków w zależności od organów użytych do ich otrzymywania. Przykładami mogą być olejki z pomarańczy gorzkiej, które obejmują rożne olejki wytworzone ze skorki owoców, z kwiatów (neroli) i z liści (petitgrain), ale także olejki z cynamonowca, które można pozyskać zarówno z kory, jak i z liści.
(..)
Pochodzenie geograficzne olejku ma istotny wpływ na jego jakość. Z takich samych róż z gatunku Rosa x damascena Mill. można pozyskać inny olejek z upraw w dolinie róż w Bułgarii niż z Turcji czy Maroka.
Z podobną sytuacją mamy do czynienia w przypadku olejku eterycznego z lawendy Lavandula angustifolia Mill. pochodzącej z Francji. Olejek ten ma wyraźnie inny zapach niż ten sam pozyskany z upraw lawendy na Bałkanach, w Afryce czy Chinach.
Prawie wszystkie olejki eteryczne są objęte tzw. normami przedmiotowymi ISO, czyli normami opisującymi właściwości poszczególnych olejków. Zawierają one takie dane, jak nazwę łacińską rośliny, rodzinę, nazwę potoczną angielską i francuską oraz opis części rośliny, z której pozyskano olejek. (..)
„Olejki eteryczne w profilaktyce i leczeniu chorób infekcyjnych” do nabycia w księgarni medycznej PZWL na www.pzwl.pl
Artykuł Partnerski
Może Cię zainteresować:
Dieta Seniora – książka Mgr Ewy Jarosz, aby jak najdłużej cieszyć się sprawnością