Pamiętajcie o sokołach

Poczytajcie o sokołach wędrownych, zajrzyjcie do gniazd. Już się dzieje.

Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej gazetasenior.pl

Łańcuch pokarmowy

Reklama

krukowate w majowej trawie wyszukują pożywienia dla odkarmienia młodych, fot.© Jerzy Dudzik

Nawet jeśli jesteśmy jako gatunek biologiczny na szczycie łańcucha pokarmowego, to i tak jesteśmy uzależnieni od innych gatunków. Skomplikowany świat przyrody na Ziemi od miliardów lat tworzył relacje pomiędzy gatunkami. Pancerze, trucizny, wygląd, ale też szybkość ucieczki, zęby i pazury pozwalają różnym gatunkom przetrwać w swoim środowisku. Jak nie potrafiły się dostosować do zmieniających się warunków zewnętrznych, to wymierały. Badania genetyczne i zapis kopalny wskazują na to, że ptaki są nowoczesnymi dinozaurami, które ewoluowały od wcześniejszych upierzonych dinozaurów z grupy teropodów. Najbliższymi żyjącymi krewnymi ptaków są krokodyle Niektóre ptaki, szczególnie krukowate i papugowe, należą do najbardziej inteligentnych gatunków zwierząt. Są zdolne do tworzenia i używania przyrządów pomocniczych, jak i przekazywania tej wiedzy następnym pokoleniom.

Reklama

W świecie ptaków

Wśród ptaków także występuje sporo gatunków. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny wyróżnia prawie 11 tysięcy gatunków ptaków oraz około 160 wymarłych. Pewno nie kojarzycie, że sporo małych ptaków pochodzi od wróbli. Rząd wróblowe jest najliczniejszy. Niestety, niektóre gatunki w tym rządzie są skrajnie zagrożone wyginięciem. Właściwie jak przyjrzymy się bliżej danym pochodzącym od ornitologów, to okaże się, że sytuacja ptaków jest mocno niepewna.

Reklama

Trucie ptaków

gołębie są ważnym ogniwem w żywieniu sokołów, fot.© Jerzy Dudzik

Naukowcy zaczęli bić na alarm, kiedy znaleźli w truchle ptaków z niezaludnionych terenów trującą substancję DDT, znaną pod handlową nazwą jako Azotox. Nadmierna kumulacja tego środka owadobójczego powoduje u ptaków zaburzenia hormonalne skutkujące zbyt cienką skorupką jajka. Samica w czasie wysiadywania rozgniatała zniesienie. W ciągu kilku lat zmniejszyła się populacja najpierw ptaków drapieżnych, a później tych żywiących się owadami. Za odkrycie owadobójczych właściwości DDT została przyznana nagroda Nobla. Świat nauki też popełnia błędy.

Reklama

O sokołach

Sokół wędrowny z popularnego ptaka został gatunkiem skrajnie zagrożonym w latach pięćdziesiątych dwudziestego wieku. Przecież żywi się tylko tym, co złapie w locie. A przecież rolą drapieżników jest wyłapywanie słabszych, chorych osobników. W Polsce ratowaniem sokołów wędrownych zaczęto zajmować się w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Za roku na rok przybywa gniazd zakładanych na wysokich kominach lokalnych elektrociepłowni. Przybywa też obserwatorów. Jesteśmy coraz lepiej wyedukowanym społeczeństwem i zaczynamy dbać o przyrodę. Pojawiły się możliwości techniczne podglądania gniazd w Internecie.

Patronat medialny

Stowarzyszenie na Rzecz Dzikich Zwierząt „Sokół”

Stowarzyszenie powstało w 2002 roku, by ratować skrajnie zagrożoną populację sokołów wędrownych w Polsce. We współpracy z posiadaczami wysokich kominów zaczęto instalować miejsca gniazdowania dla tych ptaków. Na wysokich kominach ciepłowni zamontowano odpowiednie platformy wysypane żwirem, zamontowano kamery podglądu i okazało się wkrótce, że sokoły zaakceptowały taką formę pomocy. Niezależnie od tego prowadzi się wspólnie z Lasami Państwowymi akcję wypuszczania na wolność młodych sokołów wyklutych w niewoli. W pobliżu leśnych gniazd sokoła wędrownego umieszcza się woliery z młodymi ptakami. Kiedy młode z gniazda uzyskują zdolność do samodzielnego pozyskiwania pożywienia, wypuszczane są też te wyhodowane w inkubatorze. Teraz młode ptaki razem zdobywają potrzebną wiedzę do przetrwania. I zaczynają wędrować.

Sokół wędrowny

Wędrują w poszukiwaniu pożywienia i swojego terytorium młode ptaki. Dorosłe, kiedy znajdą sobie na kominie gniazdo, albo w lesie platformę pozostają na tym terenie. Są właściwie osiadłe. Atakujący sokół pędzi w dół z szybkością ponad 300 kilometrów na godzinę, choć w tym przypadku raczej powinno się mówić o metrach na sekundę, czyli jakieś 100 metrów na sekundę. Zdarzyło mi się raz zobaczyć z bliska atak sokoła i ucieczką kosa w krzaki. Atak był chybiony, kos ocalał. Zastanawiało mnie później jak też atakowany kos dojrzał atak drapieżnika. Sokoły zwykle atakują od strony słońca.

Pamiętajcie o sokołach

Pomaganie ptakom a szczególnie podglądanie co też dzieje siew gniazdach to spora przyjemność. Spora grupa ludzi fascynuje się też tym, jak poradzą sobie młode ptaki, gdzie pojawią się wiosną, czy wrócą do gniazda. Nazwa sokół wędrowny może być myląca. Wędrują młode osobniki, stare wygi pilnują swojego gniazda, choć nie zawsze wracają na noc. Link do kamer . Właśnie zaczynają się konkursy na nadawanie imion nowo wyklutym ptakom. Dla ptakolubów to miesiąc zaglądania do ptasich gniazd i podziwiania jak młode rosną i nabierają sił, zmieniają upierzenie, próbują machania skrzydłami, aż wyfruną z gniazd.

Jeżeli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior  Zapisz się do Newslettera

Piosenka Monika znana jako „Moja strana, moja Bułgaria”