Poradź mi, doktorze. Atlas zdrowia

„Poradź mi, doktorze. Atlas zdrowia” to praktyczne kompendium wiedzy dotyczącej zdrowia, podanej w atrakcyjnej i przystępnej formie. Dziś prezentujemy fragment książki poświęcony infekcjom pokarmowym.

„Poradź mi, doktorze. Atlas zdrowia” to książka z grupy tych, które przydadzą się w każdym domu. To zbiór informacji i porad, które pozwolą zrozumieć różne schorzenia i dolegliwości, ich przyczyny i objawy. Dziś prezentujemy fragment książki, w którym Walter Ricciardi – dyrektor Instytutu Higieny, Uniwersytet Katolicki (Rzym) – podpowiada, jak uniknąć infekcji pokarmowych.

Jak uniknąć infekcji pokarmowych?

Aby uniknąć infekcji na tle żywieniowym (np. zatruć spowodowanych produktami zakażonymi bakterią Escherichia coli), należy zastosować odpowiednie środki zaradcze. Warto to robić zwłaszcza w miesiącach ciepłych, kiedy zwiększa się ryzyko, że w pożywieniu znajdą się niepożądane w mikroorganizmy.

Czym jest zatrucie pokarmowe?

Należy rozróżnić między dwoma sytuacjami. Jeśli występują mikroorganizmy patogenne, mówimy o infekcji pokarmowej – tłumaczy Walter Ricciardi, dyrektor Instytutu Higieny przy Uniwersytecie Katolickim w Rzymie. – Jeżeli oprócz zarazków występują też toksyny wytworzone przez mikroorganizmy, mamy do czynienia z toksoinfekcją.

Jak zidentyfikować głównych „wrogów”, na których trzeba uważać?

Na świecie jest 200 rodzajów infekcji i toksoinfekcji pokarmowych, spowodowanych przede wszystkim przez bakterie takie jak Salmonella, Escherichia coli, Campylobacter, wirus żółtaczki typu A, no i przez – na szczęście coraz rzadziej – pałeczki Listerii i jad kiełbasiany. Najczęstsze są infekcje wywołane pałeczkami Salmonelli. Zamrażanie produktów spożywczych oprócz hamowania rozwoju mikrobów w pewnym stopniu je dezaktywuje, natomiast proces gotowania praktycznie znosi ryzyko zakażenia. Escherichia coli (pałeczki okrężnicy) to bakterie występujące w wielu odmianach serologicznych. Są one obecne w jelicie ludzi i zwierząt i zazwyczaj nie powodują kłopotów. Niemniej jednak niektóre szczepy mogą być przyczyną infekcji, w różnym stopniu groźnych dla naszego organizmu. Bardzo niebezpieczny jest jad kiełbasiany (Clostridium botulinum). Spożycie zawierających go pokarmów powoduje groźne zatrucie z poważnymi problemami neurologicznymi. Toksyna botulinowa traci swoje niebezpieczne właściwości pod wpływem wysokiej temperatury, dlatego ryzyko zatrucia można zniwelować, gotując potencjalnie niebezpieczne produkty (zwłaszcza przetwory domowe).

Jak może dojść do zarażenia?

Ryzyko, że jakiś produkt spożywczy ulegnie zakażeniu szkodliwymi mikrobami, zanim trafi na nasz stół, jest dziś raczej niewielkie dzięki kontrolom i dobrym warunkom higienicznym przy przechowywaniu żywności. Jeśli jednak to się zdarzy, do zatrucia może dojść w różny sposób. Niektóre bakterie, jak Escherichia coli, występują w jelitach zwierząt i wchodzą w kontakt z mięsem podczas uboju, a potem przenoszą się do organizmu osoby, która je spożywa. Owoce i warzywa mogą zostać zakażone, jeżeli rośliny są podlewane wodą z gnojówką. Infekcje bywają przenoszone na pożywienie także na etapie przewożenia towarów, przygotowywania posiłków czy przechowywania.

Jakie objawy występują najczęściej?

Zazwyczaj są to nudności, biegunka, bóle jamy brzusznej i ogólne złe samopoczucie, czasem też gorączka. Wyjątkiem jest zakażenie pałeczkami jadu kiełbasianego, któremu towarzyszą poważne problemy neurologiczne. Mogą one nawet doprowadzić do śmierci z powodu paraliżu mięśni układu oddechowego.

Co należy robić?

W przypadku stwierdzenia podejrzanych objawów, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem lub udać się na oddział ratunkowy. Większość infekcji pokarmowych leczy się za pomocą antybiotyków oraz lekami na biegunkę. W przypadku jadu kiełbasianego trzeba jak najszybciej podać odpowiednie antidotum (antytoksynę).

Źródło: „Poradź mi, doktorze. Atlas zdrowia”, s. 74-75