Portrety wałbrzyszan w Muzeum Porcelany w Wałbrzychu
Zapraszamy naszych Czytelników na wakacyjną wycieczkę do Wałbrzycha i tamtejszego Muzeum Porcelany. W Muzeum Porcelany widz może stanąć przed wizerunkami osób, które żyły w mieście kilkadziesiąt lat wcześniej i spróbować lepiej je poznać. O historii znanych wałbrzyszan, utrwalonych na obrazach znajdujących się w muzeum, opowiada Joanna Błoch.
Portrety lepiej niż jakiekolwiek źródło historyczne potrafią utrwalić pamięć o postaciach, których wizerunki ukazują. Zaświadczają o istnieniu człowieka, jako indywidualnej jednostki, wiążąc ze sobą jej historię, fizyczność i psychikę. Według Gottfrieda Boehma portret przedstawia osobę „pomiędzy jej wycofywaniem się w siebie a odniesieniem do świata, pozostawaniem wobec tego, co zewnętrzne. Portretowany szuka bowiem kontaktu z widzem”. Portret jest oczywiście dziełem artystycznym, ważne przy jego ocenie są umiejętności malarza, ale im artysta lepszy, tym bardziej potrafi zainteresować widza nie swoim warsztatem, a osobą modela.
W Muzeum Porcelany widz może stanąć przed wizerunkami osób, które żyły w Wałbrzychu kilkadziesiąt lat wcześniej i spróbować lepiej je poznać. Portrety wałbrzyszan znajdujące się w zbiorach Muzeum nie tworzą jednorodnej kolekcji o wspólnych cechach formalnych, dlatego też warto nad każdym dziełem pochylić się z osobna, zwracając uwagę na osobę modela, jak również i formę konterfektu.
Rodzina kupców w pałacu Albertich
Od roku 1926 siedzibą Muzeum jest pałac Albertich (Albertihaus) przy ul. 1 Maja 9 (wówczas Gottesbergerstrasse 23). Budowla powstała w latach 1801-1803 według projektu Leopolda Niederräckera. Od 1834 r. właścicielami pałacu była kupiecka rodzina Albertich. W zbiorach muzealnych znajduje się obraz przedstawiający Johanna Gustava Wilhelma Albertiego, pierwszego właściciela pałacu oraz założyciela fabryki tkackiej w Wałbrzychu. Portret przedstawia jego popiersie zwrócone en trois quatre w lewo. Ubrany jest on zgodnie z ówczesną modą w jasną koszulę z krawatem, ciemnogranatową (niemalże czarną) kamizelkę oraz frak w takim samym odcieniu. Ukazany został na ciemnym tle, bez żadnych dodatkowych elementów. Na podstawie zachowanej w zbiorach Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte w Münster akwatincie z 1808 roku, przedstawiającej właśnie Johanna Gustava Wilhelma Albertiego w ujęciu z profilu, można wywnioskować, że na portrecie z naszego muzeum znajduje się on w kwiecie wieku – ma ok. czterdziestu lat. Z obrazu nie wyczytamy więcej informacji na temat tej postaci, możemy jednak sięgnąć do innych źródeł, by lepiej ją poznać.
Założyciel domu handlowego
Johann Gustav Wilhelm Alberti urodził się 24 października 1757 roku w Hamburgu. Jego ojciec Wilhelm Alberti był pastorem, niestety zmarł, kiedy syn był jeszcze chłopcem.
Jego mentorem stał się Johann Georg Büsch, prowadzący od 1771 r. Akademię Handlową w Hamburgu. W czasie podróży służbowej przez Śląsk Alberti dostrzegł możliwości, jakie tereny te stwarzają dla przemysłu włókienniczego, jeśli tylko udałoby się wprowadzić tutaj pewne udoskonalenia techniczne. W 1792 r. założył wraz kupcem Assmannem i wrocławską firmą Schreiber &Co. w Wałbrzychu (w obecnej dzielnicy Biały Kamień) dom handlowy specjalizujący się w produkcji i sprzedaży lnu. Został on przekształcony w 1818 r. przez jego synów Hermanna i Wilhelma w manufakturę tkacką z mechaniczną przędzalnią lnu, liczącą około tysiąca krosien .Wałbrzyska przędzalnia była pierwszą zarówno na Śląsku, jak i na kontynencie europejskim (poza Anglią) tego typu fabryką.
27 lutego 1834 roku Alberti obchodził pięćdziesiątą rocznicę ślubu z Rosiną Toepfer, z okazji której zorganizował festyn miejski. Zmarł niecały rok później w wieku 78 lat.
Od małżeństwa do tkalni
Z rodziny Alberti wywodziła się również dama ukazana na konterfekcie zdobiącym obecnie gabinet dyrektora Muzeum Porcelany Jacka Drejera. Clara Margarete Pauline von Treutler urodziła się w Wałbrzychu 13 maja 1834 roku, czyli w momencie, kiedy rodzina ta nabyła pałac przy ulicy 1 Maja 9. Przez węzeł małżeński związała się ona z inną bardzo ważną dla historii miasta rodziną von Treutler. Georg Treutler przybył do Wałbrzycha już w 1570 r. Jego prawnuk Christoph Friedrich założył tutaj przedsiębiorstwo zajmujące się handlem lnem Christoph Friedrich Treutler &Sohn, które jako pierwsze w Niemczech zastosowało mechaniczną tkalnię. Zostało ono zamknięte w 1823 roku.
Honorowy Obywatel Wałbrzycha
Z kolei prawnuk Christopha Friedricha, Carl Georg Treutler, tajny radca handlowy, w 1820 r. zamienił zabudowania młyna nad Pełcznicą w hutę i odlewnię żelaza, nazwaną od jego imienia Carlshütte 6 . W kolekcji Muzeum zachował się także niewielkich rozmiarów obraz ukazujący jego popiersie. Model ukazany został w zwrocie en trois quatre na jasno brązowym tle. Ubrany jest w czarny frak, kamizelkę, białą koszulę oraz czarną muchę. Jego lewą pierś zdobi Order Orła Czerwonego – cywilne i wojskowe odznaczenie niemieckie, ustanowione przez margrabiego Jerzego Wilhelma von Bayreuth w 1705 r. W 1855 r. Carl Georg otrzymał tytuł honorowego obywatela Wałbrzycha.
Clara Margarete Pauline Alberti wyszła za mąż za jego syna – Oswalda von Treutlera, który w 1884 r. uzyskał tytuł szlachecki.
Pani von Treutler na swoim konterfekcie została ukazana w pozycji siedzącej, en trois quatre, ze wzrokiem skierowanym w stronę widza.
Joanna Błoch, Muzeum Porcelany w Walbrzychu
zrodlo: Gazeta Senior Wroclaw Dolny Slask maj-czerwiec 2016 r
Donosimy o najnowszych rozwiązaniach społecznych, ekonomicznych, zdrowotnych kierowanych do osób starszych. Informujemy o aktualnej sytuacji seniorów w Polsce. Sporo piszemy o zdrowiu seniorów i profilaktyce zdrowotnej. Obalamy mity dotyczące osób starszych. Edukujemy seniorów, korzystając z wiedzy i wskazówek ekspertów w danej dziedzinie.
- „Gazeta Senior” – styczeń 2025 [01/2025]: Sprawdź, co w numerze! - 18 grudnia, 2024
- Znany aktor Henryk Gołębiewski ofiarą scamu! Jak seniorzy mogą ustrzec się przed internetowym oszustwem? - 16 grudnia, 2024
- Viva Seniorzy! 2024 – wyjątkowe święto Seniorów za nami - 3 grudnia, 2024