![Program Senior+ pod lupą Najwyższej Izby Kontroli [WYNIKI AUDYTU]](https://www.gazetasenior.pl/wp-content/uploads/2022/02/Program-Senior-plus-Kontrola-NIK-2022-.jpeg.webp)
Program Senior+ pod lupą Najwyższej Izby Kontroli [WYNIKI AUDYTU]
Działalność Najwyższej Izby Kontroli (NIK) polega m.in. na audytach zadań wykonywanych przez organy administracji rządowej oraz jednostki samorządu terytorialnego. NIK sprawdza, czy realizowane zadania są wykonywane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Pod lupą NIK znalazł się w ostatnim czasie Program „Senior+”. Jakie wyniki przyniosła kontrola NIK Programu „Senior+”?
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl
Spis Treści
Program „Senior+” Podstawowe informacje
Celem programu „Senior+” jest wsparcie osób, które nie są już aktywne zawodowo (minimalny wiek uprawniający do skorzystania z oferty programu to ukończony sześćdziesiąty rok życia). W ramach „Senior+” możliwe jest wzięcie przez seniora udziału w aktywnościach kulturalnych, rekreacyjnych czy opiekuńczych, a także terapia z wykorzystaniem np. kinezyterapii.
Zasadniczo, program ten dzieli się na dwie główne formy wsparcia seniorów. Są one następujące:
- Dzienny Dom „Senior+”,
- Klub „Senior+”,
działalność zarówno domów dziennych, jak i klubów jest współfinansowana przez budżet krajowy.
Dzięki Programowi „Senior+” możliwe było otworzenie na terenie całej Polski niemal tysiąca ośrodków wsparcia (w tym ok. 300 Dziennych Domów ponad 600 Klubów).
Wdrożenie programu ma zapobiec wykluczeniu społecznemu seniorów i wynika z sytuacji demograficznej Polski. Zgodnie z raportami publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), już w 2020 roku osoby w wieku poprodukcyjnym to niemal jedna czwarta całkowitej populacji w Polsce.
To jeszcze nie wszystko – spadający współczynnik dzietności przekłada się na dalsze pogłębianie trendu. W efekcie zachodzących zmian, prognozy na 2050 roku zakładają, że odsetek osób w wieku poprodukcyjnym wzrośnie do poziomu około jednej trzeciej. Całkowite zatrzymanie trendu nie jest realne, możliwe jest jednak świadczenie seniorom pomocy w codziennych aktywnościach życiowych.
Program „Senior+” a audyt Najwyższej Izby Kontroli
Weryfikacja przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli objęła funkcjonowanie Programu „Senior+”. Badanie zostało przeprowadzone w sposób kompleksowy i objęło między innymi audyt części finansowej, tj. dochodów i wydatków z tytułu wspierania codziennej aktywności seniorów.
Finansowanie Programu „Senior+”
Środki przyznawane z budżetu w celu dofinansowania działalności z tytułu Programu „Senior+” przez gminy stanowiły w niektórych przypadkach nawet ponad połowę wymaganych kwoty. Jest to z jednej strony znaczne ułatwienie – z punktu widzenia jednostek samorządu terytorialnego – w prowadzeniu domów i dziennych i klubów, z drugiej jednak takie rozwiązanie stwarza poważne zagrożenie dla funkcjonowania programu w dłuższej perspektywie.
Skąd wynika taki stan rzeczy? Wytłumaczenie tej kwestii jest dość proste: skala dofinansowania sprawia, że do Programu „Senior+” zgłaszają się często takie gminy, które nie dysponują środkami własnymi pozwalającymi na samodzielne wdrożenie programu. Ponieważ zgodnie z założeniami planowane jest udzielanie pomocy finansowej z budżetu jedynie przez okres pierwszych kilku lat, istnieje duże ryzyko, że gminy – po zakończeniu współfinansowania – zrezygnują z prowadzenia Programu „Senior +”.
W nawiązaniu do powyższej sytuacji Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę na to, że ponoszenie znacznych nakładów na stworzenie Klubów oraz Dziennych Domów Seniora w sytuacji, gdy planowane jest zamknięcie obiektów zaledwie po kilku latach, jest działaniem nieefektywnym. Taki stan rzeczy potwierdzają opinie ze strony jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z ich deklaracjami, kontynuacja Programu „Senior+” wyłącznie ze środków własnych, bez wsparcia udzielanego przez budżet państwa, nie będzie możliwa w przypadku aż 3/5 gmin.
Wzrost cen jako bariera dla Programu „Senior+”
Istotną barierą we wdrażaniu Programu „Senior+” jest – szczególnie w przypadku uboższych gmin – znaczny wzrost cen takich produktów jak między innymi materiały budowlane. Ponieważ kwoty dotacji przyznanych gminom na przestrzeni lat nie zostały objęte waloryzacją uwzględniającą panującą w Polsce inflację, nie powinno dziwić, że część gmin miała poważne problemy w otwieraniu nowych oraz utrzymywaniu istniejących Domów Dziennych oraz Klubów.
Taki stan rzeczy utrudniał m.in. zakup niezbędnego, profesjonalnego wyposażenia oraz przeprowadzenie remontów placówek. Co ciekawe, rosnące ceny produktów sprawiły, że niemal co dziesiąty samorząd zrezygnował z wdrożenia Programu „Senior+” pomimo już przyznanego dofinansowania.
Zbyt mało czasu na zmiany
Zgodnie z planami Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej zakładano na 2018 rok rewizję założeń Programu w celu dostosowania go do zmieniających się warunków otoczenia. Jest to działanie słuszne, aczkolwiek jego realizacja spotkała się z krytyką ze strony Najwyższej Izby Kontroli. Powodem jest w tym przypadku zbyt wąski zakres konsultacji. Zaproszenie do uzgodnień mających na celu opracowanie nowych rozwiązań objęło niewiele podmiotów, w tym głównie wojewodów oraz Rady ds. Polityki Senioralnej.
Ponadto, zgodnie z informacjami umieszczanymi przez organ odpowiedzialny za wdrożenie Programu „Senior+”, możliwe było zgłaszanie uwag zaledwie przez okres… trzech dni. Jest to zdecydowanie zbyt krótki czas w przypadku tak rozbudowanego programu.
Niewłaściwe rozliczenie inwestycji współfinansowanych z budżetu
W efekcie przeprowadzonego audytu Najwyższa Izba Kontroli wykryła nieprawidłowości w niemal wszystkich zbadanych jednostek (19 spośród 22 zbadanych podmiotów). Przedmiotem zastrzeżeń okazały się w większości przypadków braki w dokumentacji finansowej w zakresie inwestycji.
W związku z powyższym, zalecenia Najwyższej Izby Kontroli w zakresie Programu „Senior+” kierowane do wojewodów obejmują między innymi żądanie bardziej restrykcyjnego sprawdzania sprawozdań MRPiPS-03. Organy wojewódzkie powinny wykazać się również większą starannością w egzekwowaniu terminowości dostarczania sprawozdań przez samorządy.
Szczegółowy raport pokontrolny 2022 Najwyższej Izby Kontroli dotyczący Programu Senior+ TUTAJ
Jeśli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również:
Senior na smyczy władzy i UTW do zamknięcia z mocy prawa? Losy projektu ustawy „wsparcia” idei UTW
Pieniądze dla Uniwersytetów Trzeciego Wieku – przegląd źródeł finansowania UTW 2022
Donosimy o najnowszych rozwiązaniach społecznych, ekonomicznych, zdrowotnych kierowanych do osób starszych. Informujemy o aktualnej sytuacji seniorów w Polsce. Sporo piszemy o zdrowiu seniorów i profilaktyce zdrowotnej. Obalamy mity dotyczące osób starszych. Edukujemy seniorów, korzystając z wiedzy i wskazówek ekspertów w danej dziedzinie.
- Wrocławskie Dni Gerontologii: dla seniorów, opiekunów i wszystkich zainteresowanych [15-16 listopada] - 7 listopada, 2024
- I Forum Polityki Senioralnej: jak wspierać seniorów? [RELACJA] - 6 listopada, 2024
- „Gazeta Senior” listopad 2024 [11/2024] Sprawdź, co w numerze! - 30 października, 2024