![Renta wdowia – debata w Sejmie [RELACJA]. Kto popiera to rozwiązanie? Kiedy renta wdowia wejdzie w życie?](https://www.gazetasenior.pl/wp-content/uploads/2023/07/AdobeStock_593389138.jpeg.webp)
Renta wdowia – debata w Sejmie [RELACJA]. Kto popiera to rozwiązanie? Kiedy renta wdowia wejdzie w życie?
6 lipca br. odbyło się w Sejmie pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy w celu wprowadzenia tzw. renty wdowiej. Obrady prowadził wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty (Lewica). Posłem sprawozdawcą został poseł Arkadiusz Iwaniak (Lewica) przewodniczący Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Renta Wdowia”, który przedstawił uzasadnienie złożonego projektu. Po nim wysłuchaliśmy oświadczeń klubów i kół poselskich.
Przysłuchiwaliśmy się całej debacie nad projektem renty wdowiej. Przytaczamy wypowiedzi posłów, stanowiska ugrupowań, a także opinię resortu rodziny w sprawie renty wdowiej, które wygłosił wiceminister Stanisław Szwed.
Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej GazetaSenior.pl
Spis Treści
Renta wdowia [projekt ustawy w Sejmie]
Uzasadnienie Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Renta Wdowia”
Na wstępie poseł Arkadiusz Iwaniak (Lewica) złożył podziękowania wszystkim, którzy przystąpili do Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Renta Wdowia”, w tym organizacjom senioralnym i każdej osobie, która złożyła podpis pod projektem. – Ponad 202 tys. podpisów to liczba pokazująca skalę potrzeb – stwierdził. – Cel projektu renta wdowia to zapobieżenie ekonomicznej degradacji wskutek śmierci jednego ze współmałżonków. Dziś blisko 1,5 mln osób nie jest w stanie utrzymać ekonomicznie swojego gospodarstwa domowego po śmierci współmałżonka. Po czym poseł przypomniał aktualny stan prawny, czyli zasadę jednego świadczenia – wybór pomiędzy własną emeryturą lub rentą rodzinną stanowiącą aktualnie 85 proc. emerytury zmarłego małżonka. Organ emerytalno-rentowny przyznaje dziś świadczenie wyższe automatycznie.
– Projekt, który składamy to rozwiązanie korzystniejsze – kontynuowała Iwaniak. Tłumacząc zasadę działania tzw. renty wdowiej, sięgnął po przykład nauczycielki Pani Ewy, która pobiera 2 tys. zł emerytury z ZUS i jej zmarłego męża Mirosława, który pobierał 4 tys. emerytury policyjnej. Dziś jako wdowa ma prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu w wysokości 3,4 zł, co stanowi 85 proc. emerytury męża.
Gdyby proponowane rozwiązanie weszło w życie, to emerytowana nauczycielka mogłaby zachować prawo do obu świadczeń w następujących proporcjach: 100 proc. świadczenia po mężu tj. 100 proc. renty rodzinnej, czyli 3,4 tys. zł i 50 proc. własnego świadczenia, z którego dziś rezygnuje, czyli 1 tys. zł. Jej miesięczny dochód mógłby wynieść 4,4 tys. zł zamiast 3,4 tys. Mowa jest o kwotach brutto, czyli przed potrąceniem m.in. podatku i składki zdrowotnej. Analogiczny mechanizm dotyczyłby mężczyzn.
Według posła sprawozdawcy dzisiejszy system jest niesprawiedliwy, ponieważ wszyscy płacimy składki na emeryturę, ale nie wszyscy mamy okazję z nich korzystać.
Wyjaśnił również, że limit renty wdowiej w wysokości trzykrotności średniej emerytury to propozycja, która została zapisana w projekcie ustawy, to sugestia, która wypłynęła ze środowiska seniorów.
Biorąc pod uwagę dobrą sytuację Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Komitet ocenił, że stać nasz kraj na wydatek rzędu 13 mld zł, czyli 4 proc. budżetu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – na tyle pomysłodawca wyliczył roczny koszt renty wdowiej w 2023 r. jeżeli rozwiązanie zostałoby wprowadzone od 1 lipca br. Ponadto ustawa miałaby działać wstecz, czyli objąć także owdowiałych przed datą wejścia w życie nowych przepisów.
Sebastian Koćwin z OPZZ, zastępca przewodniczącego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Renta Wdowia” powiedział między innymi, że poziom życia seniorów – tej rosnącej grupy – uwarunkuje jakość życia całego społeczeństwa i ogólną kondycję naszej gospodarki narodowej. Już dziś 95 proc. osób które otrzymują zasiłki stałe, prowadzą jednoosobowe gospodarstwo domowe.
Zwrócił uwagę, że projekt w dużej mierze ma być rozwiązaniem korzystnym dla kobiet, ponieważ z reguły żyją one dłużej, a ich świadczenia są niższe średnio o ok. 32 proc. To w praktyce przekłada się na emerytury niższe o ok. 1000 zł. Jest to wynik tzw. luki płacowej tj. niższych wynagrodzeń mężczyzn i kobiet – dane mówią o różnicy na poziomie 9 proc. oraz krótszego okresu odprowadzania składek z uwagi na okresy opieki nad dziećmi czy innymi członkami rodziny. – Zasady naliczania są umową społeczną i tym, co ustala się na tej sali. Renta wdowia wychodzi naprzeciw nierównościom społecznym – zakończył.
Szczegóły złożonego projektu ustawy opisaliśmy w artykule: Renta wdowia – obywatelski projekt ustawy w Sejmie [+50 proc. do emerytury, kryteria, limit]
Renta wdowia – oświadczenia klubów i kół poselskich
Prawo i Sprawiedliwość
Ewa Kozanecka (PiS) przestawiła stanowisko PiS. – Emerytury i renty stanowią prawa nabyte przez osobę ubezpieczoną, która uczestniczy w tworzeniu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez opłacanie stosownych składek. Warto pamiętać co zabezpieczają ubezpieczenia emerytalne, a co ubezpieczenia rentowe. Otóż w przypadku pierwszego z nich służy ono finansowaniu emerytury danej osoby, z kolei ubezpieczenie rentowe zabezpiecza nie tylko ryzyko niezdolności do pracy, ale także ryzyko śmierci i pozostawienie rodziny bez środków do życia. Daje się zauważyć, że te świadczenia są odrębne, a renta rodzinna jest niejako pochodną emerytury. Gdyby zmarły nie miał prawa do emerytury, to jego rodzina nie otrzymywałaby prawa do renty rodzinnej. Krótko mówiąc, renta rodzinna nie jest przeniesieniem prawa do emerytury na najbliższych, ale zabezpieczeniem tych, którzy utracili żywiciela rodziny, czyli najczęściej osoby małoletnie lub wdowy albo wdowców, którym środków do życia dostarczał zmarły małżonek. Zasada wypłaty jednego świadczenia jest przez omawiany projekt gruntownie zmieniana, co w połączeniu z rozróżnieniem w systemie prawa i rozdzieleniem rozwiązań ustawowych związanych z emeryturą i rentą stanowi o tym, że proponowane regulacje uderzają w fundamenty systemu opartego na związku wysokości danego świadczenia z sumą składek, którą ubezpieczony odprowadzał w trakcie swojej aktywności zawodowej. Dodatkowo przyjęcie rozwiązań mogłoby godzić w zasady równego traktowania wszystkich ubezpieczonych poprzez przyznanie de facto dodatków do emerytury dla wybranych grup ubezpieczonych. Pragnę podkreślić, że Prawo i Sprawiedliwość szczególną uwagę przywiązuje do pomocy emerytom i rencistom. Nie są to tylko hasła, bowiem za tym idą twarde fakty. Pierwszym z nich są świadczenia potoczne znane jako 13 i 14. emerytura. Zaraz za nimi należy wskazać zmianę zasad waloryzacji świadczeń, podniesienie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł. […] Klub Prawo i Sprawiedliwość rekomenduje przedmiotowy projekt przesłać do dalszych prac w komisji.
Platforma Obywatelska
Joanna Frydryk (KO) przypomniała, że kierunek proponowanych regulacji pokrywa się z zapowiedziami zgłaszanymi przez Platformę Obywatelską. W trakcie projektu „Polska Seniora”, który rozpoczął konsultacje z seniorami początkiem października 2017 r., seniorzy wielokrotnie wspominali o potrzebie wprowadzenia takiego rodzaju dodatku. Także podczas debat eksperckich specjaliści wskazują na konieczność poprawy sytuacji ekonomicznej gospodarstw emerytów. Klub parlamentarny Koalicja Obywatelska poparł przedmiotowy projekt ustawy i jednocześnie wniósł do dalszych prac w komisji sejmowej w celu wyjaśnienia choćby zbiegu prawa do świadczeń w przypadku emerytur z ZUS i KRUS, uzyskania opinii innych organów emerytalno-rentowych obok ZUS, etc.
Poseł Iwaniak (Lewica) wrócił na mównicę, aby przypomnieć wypowiedź poseł Barbary Bartuś z PiS z 2015 r., gdy PiS będąc w opozycji, głosowało za tym projektem. – To jest ten sam projekt ustawy z niewielkimi zmianami, które złożyliśmy w 2012 r. kiedy to na 3 lata trafił do zamrażarki i doczekał się głosowania dopiero w 2015 r. Ten sam projekt, który Pani Marszałek Witek zamroziła w 2022 r., więc postanowiliśmy zrobić z niego projekt obywatelski. Wasza nieobecność na tej sali świadczy, że nie chcecie o tym rozmawiać.
Koalicja Polska (Ludowcy)
Bożena Żelazowska z Koalicji Polskiej – Emeryci zbyt długo czekali na te rozwiązania. Inicjatywa ludowców, czyli pakiet „Uczciwa Polska” przewidywał rozwiązanie w postaci renty wdowiej. PSL zebrał pod nim 130 tys. podpisów. Posłanka podziękowała komitetowi za pracę nad projektem i zaapelowała do poparcia projektu, ponieważ jak stwierdziła, niedługo sami znajdziemy się w takiej sytuacji.
Zobacz również: Czy będą dodatkowe pieniądze dla wdów i wdowców? Wdowi dodatek do emerytury – 300 plus dla wdów i wdowców [DECYZJA]
Polska 2050
Paulina Henning-Kloska (Polska 2050) powiedziała – Bieda ma twarz seniora, w grupie seniorów ubóstwo rośnie najszybciej, a emerytury nie nadążają za inflacją. Z roku na rok emeryci coraz mniej mogą kupić za swoje świadczenie. Posłanka zaapelowała o odpowiedzialną debatę nad systemem emerytalnym, ponieważ prognozy dotyczące kondycji FUS nie są tak optymistyczne, jak to jest tu przedstawiane, a dopłata do FUS to ok. 100 mld zł.
Wolnościowcy
Zaskakujące może wydawać się stanowisko przedstawione przez Artura Dziambora (Wolnościowcy). Rozpoczął od stwierdzenia, że oferta PiS dla seniorów tj. 13 i 14. emerytury są jedynie propagandową propozycją i przekupywaniem ludzi ich własnymi pieniędźmi. Wyraził opinię, że renta wdowia jest konkretnym pomysłem i lepszym niż wspomniane 13. i 14-tki. – Podniósłby rękę za tym pomysłem, a najlepiej zamienił jedno na drugie.
Wanda Nowicka (Lewica) dodała, że renta wdowia to rozwiązanie dla młodych, którzy dziś wspierają swoich rodziców i nadzieja na ich lepszą przyszłość.
Posłanka Paulina Matysiak (Lewica) opowiedziała o telefonach do biur poselskich od osób, które chciałby podpisać się pod projektem renty wdowiej, choć nie głosują na Lewicę, bo jak mówili – ten projekt jest tym, na co czekają.
Henryka Krzywonos-Strycharska (KO) zaapelowała – Dogadajmy się ponad podziałami!
Aleksandra Gajewska (KO) przypomniała, że za rządów zjednoczonej prawicy liczba głodowych emerytur wzrosła, co jest dla rządu tematem niewygodnym. – Choć rząd twierdził, że rozwiązanie, jak renta wdowia, jest niepotrzebne, to dowiadujemy się, że pod presją zmienia zdanie i rozpoczął analizy w resorcie rodziny. Nie sposób zignorować 200 tys. podpisów – zakończyła.
Małgorzata Tracz (KO) przypominała, że o 4,7 proc. realnie spadła wartość emerytury (2022 do 2021 r.), a Ewa Kołodziej (KO) wskazała, że renta wdowia zredukowałaby korzystanie z pomocy społecznej przez seniorów. – Potrzebna jest ponadpartyjna systemowa dobrze zorganizowana polityka społeczna.
Zobacz również: Wysokość 14-tki na rękę i kwota przelewu sierpień-wrzesień [TABELA emerytura od 600 zł do 4438 zł]
Grzegorz Ruslecki (KO) ocenił projekt renty wdowiej jako pilny i zaapelował do nielicznych posłów PiS obecnych na sali do dyskusji nad tym rozwiązaniem.
Poseł Michał Szczerba (KO) przypomniał o dwóch zjawiskach tj. feminizacji i singularyzacji społeczeństwa, a jako nowe określił zjawisko biedy wśród seniorów. Liczba głodowych emerytur wzrosła za rządów PiS 4-krotnie. Zadłużenie średnie seniora to dziś 17 tys. – Popieramy – podsumował.
Monika Rosa (KO) – 360 tys. osób pobiera emerytury głodowe [przyp. red. emerytury poniżej emerytury minimalnej], a stanowisko wobec projektu renty wdowiej oceniam, jako próbę uczciwości dla PiS.
Mirosław Suchoń (Polska 2050) wskazał, że partia rządząca bardzo nie lubi rozwiązań systemowych, bo automatyzm tych rozwiązań nie pozwala powiedzieć, że „daliśmy”.
Poseł Maciej Porzucek (PiS) wypomniał Platformie Obywatelskiej podniesienie wieku emerytalnego, wyrzucenie do kosza milionów podpisów pod wnioskiem o referendum w sprawie wieku emerytalnego i podkreślił, że PiS dotrzymał słowa, wprowadzając 13. i 14. emeryturę.
Urszula Rusecka (PiS) w emocjonalnych słowach zwróciła się do opozycji, że już rządzili i że wstydu nie mają. Natomiast Barbara Bartuś (PiS) oceniła projekt renty wdowiej jako ważny – że jest to rozwiązanie systemowe i trzeba to systemowo rozpatrzyć. Zauważyła również, że coraz mniej osób pracuje, a emerytów przybywa i że już wcześniej padały propozycje tzw. emerytury rodzinnej. Jeżeli nie uda się w tej kadencji, to projekt ten będzie aktualny także w kolejnej.
Renta wdowia – stanowisko MRiPS
Pod koniec głos zabrał Stanisław Szwed, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Cieszył się, że wszyscy mówią jednym głosem o godnym życiu emerytów i rozpoczął od wylistowania wszystkich prosenioralnych inicjatyw aktualnego rządu tj. obniżenie wieku emerytalnego, waloryzacji kwotowo-procentowej, 13 i 14. emeryturze, zmiany dot. emerytur czerwcowych, wyeliminowanie wygasającego charakteru emerytur pomostowych [projekt w Senacie], emerytura MAMA 4+, czy 500+ dla seniorów niezdolnych do samodzielnej egzystencji.
Następnie przedstawił wyliczenia dotyczące kosztów renty wdowiej przygotowane przez ZUS dla dwóch wariantów, pierwszy, gdyby z renty wdowiej skorzystałoby 100 proc. uprawnionych i drugi, gdyby sięgnęło po to rozwiązanie 75 proc. osób owdowiałych. W 2024 r. to odpowiednio 19,5 i 15 mld zł. W kolejnym roku to już 30 mld. W 2029 r. 40 mld. etc. Przypomniał, że mimo dobrej kondycji FUS, fundusz wciąż korzysta z dofinansowania z budżetu Państwa. Rozważania o kosztach renty wdowiej zakończył stwierdzeniem, że jego resort jest gotowy na poziomie komisji pracować nad tym rozwiązaniem.
Zobacz również: Renta wdowia – obywatelski projekt ustawy w Sejmie [+50 proc. do emerytury, kryteria, limit]
Podsumowanie debaty na rentą wdowią w Sejmie
Dyskusję zakończył poseł Iwaniak – Wiele osób, które mimo obaw związanych z podaniem danych podpisało się pod projektem obywatelskim, i mimo tego, że nie są wyborcami Lewicy, ale uważają, że ten projekt jest dla nich. Zaapelował do rządzących o szybkie procedowanie nad projektem renty wdowiej, a nawet do tego, aby obóz rządzący chwalił się, że to ich projekt, byle tylko udało się go szybko wprowadzić. Zapowiedział również, że Lewica wkrótce złoży kolejne projekty ustaw proponujące rozwiązania dla seniorów m.in. w kwestii obniżenia progu wiekowego i podwyższenia dodatku pielęgnacyjnego dla seniorów. – Wszystko, aby przywrócić godność i normalność – podsumował poseł sprawozdawca.
Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty skierował projekt ustawy dot. renty wdowiej do prac w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Można spodziewać się, że obóz rządzący nie wprowadzi tego rozwiązania z dnia na dzień, ale prace będą się nad nim toczyć bez względu na wynik jesiennych wyborów parlamentarnych. Projekty obywatelskie mają tę przewagę nad innymi, że koniec kadencji sejmu nie kończy prac nad nimi.
Będziemy śledzić losy projektu ustawy o rencie wdowiej i inne propozycje wsparcia wdów i wdowców.
Jeżeli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również:
Renta wdowia – obywatelski projekt ustawy w Sejmie [+50 proc. do emerytury, kryteria, limit]
Renta wdowia – propozycje zmian w emeryturach dla wdów i wdowców [Lewica, PSL, PO i rząd]
Donosimy o najnowszych rozwiązaniach społecznych, ekonomicznych, zdrowotnych kierowanych do osób starszych. Informujemy o aktualnej sytuacji seniorów w Polsce. Sporo piszemy o zdrowiu seniorów i profilaktyce zdrowotnej. Obalamy mity dotyczące osób starszych. Edukujemy seniorów, korzystając z wiedzy i wskazówek ekspertów w danej dziedzinie.
- Wrocławskie Dni Gerontologii: dla seniorów, opiekunów i wszystkich zainteresowanych [15-16 listopada] - 7 listopada, 2024
- I Forum Polityki Senioralnej: jak wspierać seniorów? [RELACJA] - 6 listopada, 2024
- „Gazeta Senior” listopad 2024 [11/2024] Sprawdź, co w numerze! - 30 października, 2024