Sprzedaż na pokazach i wycieczkach, niezapowiedziana wizyta domokrążcy. Nowe przepisy od 1 stycznia 2023 r. Poznaj swoje prawa! [Poradnik dla seniora]
Od 1 stycznia 2023 r. – dzięki inicjatywie Prezesa UOKiK – obowiązują bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące pokazów i wycieczek, podczas których prowadzona jest sprzedaż, zmiany dotyczą także wizyty niezapowiedzianego domokrążcy. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta od lat walczy z nieuczciwymi praktykami, które często wycelowane są w najstarszych. Nowe prawo ma w systemowy sposób ukrócić praktyki, do których dochodziło podczas prezentacji handlowych.
Senior m.in. nie będzie musiał walczyć o odzyskanie pieniędzy w sytuacji, gdy zrezygnuje z zakupu, odstępując od umowy w ustawowym terminie. Od 1 stycznia 2023 r. firmy oferujące produkty i usługi podczas pokazów, prezentacji czy wycieczek nie mogą przyjąć zapłaty przed terminem na odstąpienie od umowy. A to nie koniec nowych praw.
Spis Treści
Pokazy, prezentacje, sprzedaż na wycieczkach – zmiana przepisów
Trudności dnia codziennego i rosnące koszty życia, sprawiają, że wielu seniorów szuka okazji, a kierując się troską o własne zdrowie, daje się skusić obietnicą prezentu. Nic więc dziwnego, że sprzedaż podczas pokazów handlowych cieszy się dużym zainteresowaniem, zwłaszcza wśród najstarszych. Niestety coraz częściej podczas tych spotkań dochodziło do nieuczciwych praktyk. Wiele patologii miało miejsce nie tylko podczas pokazów, prezentacji czy wykładów, ale także pielgrzymek, wycieczek, pobytów w sanatoriach, jak również podczas tzw. sprzedaży od drzwi do drzwi.
Przyglądamy się dziś kluczowym zmianom w prawie, które weszły w życie 1 stycznia 2023 r.
Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy zawartej podczas pokazu, wycieczki lub nieumówionej wizyty u konsumenta
Od 1 stycznia 2023 r. jeśli kupisz jakikolwiek towar na pokazie handlowym, możesz za niego zapłacić dopiero 14 dni później. Jeśli się rozmyślisz, to zwrócisz towar bez zapłaty. W praktyce zakupy na pokazach i prezentacjach zostały objęte płatnością odroczoną. W przypadku wycieczki lub nieumówionej wizyty w domu czas ten wydłuża się do 30 dni.
Przedsiębiorca nie może przyjąć płatności od konsumenta przed upływem terminu na odstąpienie od umowy zawartej podczas:
- pokazu organizowanego np. w hotelu, szkole, domu kultury, świetlicy, sanatorium etc., czyli poza siedzibą firmy
- prezentacji lub pokazu podczas wycieczki,
- w domu seniora, jeśli wizyta nie była wyraźnie wcześniej umówiona.
To rozwiązanie pozwoli skutecznie ograniczyć ryzyko utraty pieniędzy i umożliwi podjęcie seniorowi świadomej decyzji o zakupie. To jedna z kluczowych zmian.
Do 31 grudnia 2022 roku na pokazie handlowym senior od razu mógł zapłacić za oferowane produkty czy usługi, na co liczyli przedstawiciele handlowi. Jednak dochodzenie zwrotu pieniędzy w razie rezygnacji najczęściej było bardzo trudne lub niemożliwe.
Przykład. Pani Marianna kupiła oczyszczacz powietrza oferowany na pokazie handlowym w salce przy radzie osiedla, na który została zaproszona już w nowym roku. Przedstawiciel firmy — organizator spotkania nie może przyjąć zapłaty w dniu pokazu. Na pieniądze musi poczekać 14 dni, czyli czas, jaki Pani Marianna ma na podjęcie świadomej decyzji i ewentualną rezygnację z zakupu. Jeśli do tego czasu klientak zmieni zdanie, wystarczy, że zwróci urządzenie.
Uczulamy na terminy odstąpienia od umowy! Obowiązują dwa okresy tj. 14 i 30 dni, co może być mylące. Ilość dni, które mamy na przemyślenie zakupu i ewentualną rezygnację zależy od miejsca sprzedaży towaru. Szczegóły poniżej.
30 dni na odstąpienie od umowy zawartej podczas wycieczki lub nieumówionej wizyty w domu konsumenta
Konsument, który podpisał umowę zakupu podczas:
- wycieczki,
- nieumówionej wcześniej wizyty w jego domu,
może odstąpić od niej w ciągu 30 dni bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów.
Przykład. Pani Krystyna z nowym rokiem postanowiła zadbać o zdrowie, co zbiegło się z niezapowiedzianą wizytą domokrążcy oferującego sprzęty kuchenne. Skusiła się na zakup drogich naczyń. Dopiero po tygodniu z pomocą sąsiadki sprawdziła, że taki sam sprzęt można zamówić w sklepie internetowym znacznie taniej. Postanowiła zrezygnować z zakupu. Sytuacja miała miejsce w styczniu 2023 r., dlatego Pani Krystyna ma 30 dni od dnia zawarcia umowy na odstąpienie od niej. Najpewniejszą formą jest sporządzenie krótkiego pisma i wysłanie go pocztą na adres siedziby firmy – listem poleconym zachowując potwierdzenie nadania. W liście nie trzeba podawać powodu rezygnacji.
14 dni na odstąpienie od umowy zawartej podczas pokazu
Jeżeli umowa zakupu została zawarta na pokazie, prezentacji, która odbyła się poza domem seniora termin odstąpienia od niej to wciąż tylko 14 dni!
Pamiętaj, że zgodnie z prawem w przypadku umowy zawartej na pokazie konsument ma 14 dni na przemyślenie zakupu i ewentualną rezygnację z niego. Handlowy często nie informowali klientów, że mają takie prawo. Otrzymanie „prezentu” w trakcie trwania tego typu spotkania, nie ma żadnego znaczenia i nie wpływa na prawo do odstąpienia od umowy!
Zakaz zawierania umów o kredyt lub pożyczkę podczas pokazu lub wycieczki
Od 1 stycznia 2023 r. umowa dotycząca usług finansowych nie może zostać zawarta podczas pokazu lub wycieczki, a usługą finansową jest m.in. kredyt konsumencki. Jeśli na pokazie lub wycieczce podpiszesz umowę o kredyt na zakup towaru lub usługi, które są Ci oferowane, to z mocy prawa umowa o kredyt jest nieważna.
To również bardzo istotna nowa regulacja. Często w trakcie pokazu czy wycieczki, przedstawiciel handlowy przekonywał seniora do zakupu drogiego sprzętu. Emeryt najczęściej nie dysponował takimi oszczędnościami i, aby dokonać zakupu, zaciągał pożyczkę. Umowę podpisywał jeszcze w trakcie trwania prezentacji, często nie będąc nawet świadomym, że decyduje się na płatność w ratach, które będzie spłacał przez kilka lat.
Firmy zapraszające seniorów na pokazy mimo proponowania drogich produktów nie kierowały się statusem materialnym seniorów, ponieważ nawet niewysoka emerytura stanowi dla banku czy instytucji finansowej pewny dochód, który może być podstawą do udzielenia kredytu. Od nowego roku umowy kredytowe zawarte podczas tych spotkań są nieważne.
Przykład. Pan Stefan 23 stycznia 2023 r. podczas pokazu odkurzacza w restauracji nieopodal swojego domu, podpisał umowę kredytu konsumenckiego na jego zakup. Od 1 stycznia 2023 r. nie można podczas prezentacji zawrzeć umowy o kredyt lub pożyczkę. Umowa ta automatycznie, bez żadnych dodatkowych działań ze strony Pana Stefana, jest nieważna i nie pociąga za sobą finansowych konsekwencji, tzn. kredytu nie trzeba spłacać.
Uwaga! Wciąż zgodne z prawem jest zawarcie umowy kredytu lub pożyczki podczas prezentacji, która ma miejsce w domu seniora i odbywa się na jego wyraźne zaproszenie.
Masz prawo odstąpić od umowy na abonament lub pakiet medyczny sprzedany na pokazie
Zmianie uległy także przepisy dotyczące usług zdrowotnych. Chodzi przede wszystkim o możliwość zerwania umowy na abonament czy pakiet medyczny, które to często sprzedawane są na pokazach i prezentacjach. Wartość takich pakietów to czasem nawet kilkanaście tysięcy złotych. Możliwość odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość wprowadzony z myślą właśnie o tego typu usługach.
Przykład: Pani Aniela zaproszona na prezentację w pobliskiej szkole zdecydowała się podpisać umowę na abonament medyczny, dzięki któremu miała uzyskać dostęp do lekarzy specjalistów. Po powrocie do domu i rozmowie telefonicznej z córką doszła do wniosku, że opłaty są zbyt wysokie, a podobne usługi znalazła w internecie kilka razy taniej. Pani Aniela postanowiła zrezygnować z pakietu i rozwiązać umowę. Od 1 stycznia 2023 r. może to zrobić, wysyłając rezygnację na adres firmy, najlepiej listem poleconym zachowując potwierdzenie nadania.
Zakaz sprzedaży wyrobów medycznych na pokazach
Wprowadzono zakaz sprzedaży wyrobów medycznych poza lokalem przedsiębiorstwa, co oznacza, że w trakcie pokazu, prezentacji czy wycieczki nie można sprzedawać np. aparatów słuchowych, soczewek okularowych, materacy przeciwodleżynowych, lasek, kul, balkoników, nebulizatorów, inhalatorów, odzieży uciskowej czy urządzeń służących do diagnostyki lub rehabilitacji, i wielu wielu innych.
W czasie prezentacji handlowych organizowanych z myślą o seniorach, dla których zdrowie jest najwyższą wartością, wiele firm próbowało sprzedawać oferowane przez siebie wyroby medyczne. Najczęściej po zawyżonych cenach seniorzy mogli kupić maty, materace czy urządzenia do magnetoterapii. Bądźmu jednak czujni, wiele z wyrobów oferowanych w tej formie jest tylko wyrobem paramedycznym, a certykaty, którymi rzekomo mogą się pochwalić, bywają fikcją.
Przykład. Podczas organizowanego w pobliskim domu kultury pokazu Pani Halina mogła stać się właścicielką maty rehabilitacyjnej (wyrobu medycznego). Od 1 stycznia 2023 r. sprzedaż tego typu produktu podczas prezentacji jest zakazana. Matę może wciąż kupić, ale w sklepie producenta lub dystrybutora produktu.
Przedsiębiorstwa skontrolowane i ukarane przez UOKiK
Jak duża jest skala działalności nieuczciwych firm, unaocznia liczba ukaranych przedsiębiorstw i wysokości nałożonych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów kar. Zebraliśmy nazwy firm skontrolowanych i ukaranych, oraz najważniejsze zarzuty wobec nic, a sięgnęliśmy wstecz tylko do 2020 r.
Warto wiedzieć, że kontrole UOKiK najczęściej są inicjowane po zgłoszeniach płynących od poszkodowanych konsumentów. Nowe przepisy z pewnością są krokiem w dobrą stronę i do pewnego stopnia roztaczają parasol ochronny nad seniorami, z drugiej strony nieuczciwe przedsiębiorstwa już pewnie zastanawiają się jak je obejść, aby nie przestawać żerować na najstarszych klientach.
Spółka Med Professional z Wysogotowa
Zaproszenia pod fałszywym pretekstem, wprowadzanie w błąd co do nagród, utrudnianie odstąpienia od umowy. UOKiK w grudniu 2022 r. wszczął postępowanie przeciw tej spółce, kara finansowa grozi także osobie zarządzającej.
Spółka Expectes z Poznania
Spółka Expectes zapraszała konsumentów na pokazy pod pretekstem udziału w akcji „Polska Przedsiębiorcom” i obiecywała prezenty za udział w spotkaniach. W rzeczywistości akcja nie istniała, a upominki nie były darmowe. UOKiK nałożył na firmę ponad 2,3 mln zł kary za wprowadzanie konsumentów w błąd.
Millenium Medica (dawniej Centrum Remedium) z Ostrowa Wielkopolskiego
Spółka Millenium Medica prowadzi sprzedaż na pokazach. Konsumenci dostawali zaproszenia na „bezpłatne badanie bez skierowania”, które miało obejmować „wszystkie układy i narządy”. UOKiK nakazał spółce natychmiastowe zaprzestanie tych praktyk i nałożył karę 280 tys. zł, w tym 50 tys. zł za udzielanie nieprawdziwych informacji podczas postępowania. Spółka musi też zawiadomić konsumentów, że mogą dochodzić roszczeń w sądzie.
Premium Group z Bolewic (woj. zachodniopomorskie)
Za opóźnienie w zwrocie pieniędzy, ograniczanie prawa do reklamacji i odstąpienia od umowy ukarani zostali Paulina Jaworska i Dawid Kubis – wspólnicy spółki cywilnej Premium Group z Bolewic (woj. zachodniopomorskie) działający pod firmami Grays z Bolewic i Firma Handlowo-Usługowa z Grodziska Wielkopolskiego. Kara wyniosła 416 366 zł.
Kiddy Island Polska sp. z o.o. sp. komandytowa z Poznania
Za wprowadzanie w błąd co do organizacji pokazu i celu spotkania UOKiK nałożył na Kiddy Island Polska sp. z o.o. sp. komandytowa z Poznania – karę w wysokości 1 667 360 zł.
Rademenes Pro sp. z o.o. z Mrowina (woj. wielkopolskie)
Na Rademenes Pro sp. z o.o. z Mrowina (woj. wielkopolskie) za sugerowanie fikcyjnej korzyści cenowej UOKiK nałożył karę 628 208 zł. Dodatkowo prezes zarządu tej spółki otrzymał 50 tys. zł kary za utrudnianie kontroli.
Farma Snu w Wirach (woj. wielkopolskie)
Robert Dymkowski prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Farma Snu w Wirach (woj. wielkopolskie) otrzymał kawę w wysokości 378 630 zł za ograniczanie prawa do odstąpienia od umowy i wprowadzanie w błąd co do prezentów.
Remeso Life z Nowego Tomyśla (woj. wielkopolskie)
Hanna Ludwikowska i Paweł Piechowiak – wspólnicy spółki cywilnej Remeso Life z Nowego Tomyśla (woj. wielkopolskie) za wprowadzanie w błąd co do prezentów i celu spotkania oraz sugerowanie fikcyjnej korzyści cenowej, otrzymali karę w wysokości 306 724 zł.
SMED sp. z o.o. z Bydgoszczy
W zaproszeniach przedsiębiorcy używali różnych pretekstów, aby zwabić konsumentów na pokazy. Za cel spotkania podawali bezpłatne badania lub premierę nowości w profilaktyce zdrowotnej. Za wprowadzanie w błąd co do celu spotkania firma otrzymała karę 88 410 zł.
Swiss-Med ze Stęszewa
Fałszywy pretekst spotkania, nieistniejące nagrody i rzekome promocje – takie techniki stosowali, by zwabić konsumentów na pokazy handlowe i sprzedać im produkty po zawyżonych cenach. UOKiK nałożył na firmę ponad 1,6 mln zł kary.
Comfort Med+ z Wysogotowa
Comfort Med+ wprowadzał konsumentów w błąd, przekazując zaproszenia na pokazy. Naruszał też prawa odstąpienia od umowy. UOKiK nałożył 3,5 mln zł kary i nakazał natychmiastowe zaniechanie nieuczciwych praktyk.
Quantumlive
Spółka zapraszała konsumentów na pokazy handlowe pod pretekstem badań diagnostycznych przy pomocy urządzenia AM Scan lub metodą R. Volla. AM Scan nie jest wyrobem medycznym przeznaczonym do oceny stanu zdrowia. UOKiK nałożył ponad 114 tysięcy złotych kary.
Topmed Plus sp. z o.o. sp. k. z Poznania
Spółka Topmed Plus wprowadzała konsumentów w błąd sugerując, że kupują na pokazach zestawy produktów z dużym rabatem. UOKiK nakazał natychmiast zaniechać nieuczciwej praktyki i nałożył na spółkę karę w wysokości 614 tys. zł.
Pollana Med z Mrowina
Pollana Med zapraszała konsumentów na organizowane przez siebie prezentacje produktów, takich jak maty i pasy masujące, systemy czyszczące (specjalistyczne, wielofunkcyjne odkurzacze), naczynia kuchenne, zestawy noży i wyciskarki, obiecując przy tym darmowe prezenty. Naruszono m.in. prawo odstąpienia od umowy. Przedsiębiorca zaprzestał prowadzenia sprzedaży bezpośredniej w grudniu 2018 roku. Nałożona kara wyniosła ponad 1 mln zł.
Firma MEDISPOL ze Stęszewa (obecnie Radnar z Poznania)
Firma MEDISPOL prowadziła sprzedaż na pokazach, w ofercie miała aparat medyczny do terapii pulsującym polem magnetycznym niskiej częstotliwości. Informowała, że celem spotkania są bezpłatne badania profilaktyczne. Kary za wprowadzenie konsumentów w błąd wyniosły prawie 400 tys. zł.
Oszukamy na pokazie, prezentacji, wycieczce? Numer telefonu dla poszkodowanych
W przypadku wątpliwości lub problemów zadzwoń na infolinię konsumencką:
- 801 440 220 lub 22 290 89 16
- napisz maila na adres: porady@dlakonsumentow.pl
- skontaktuj się z rzecznikiem konsumentów lub Inspekcją Handlową.
Źródło: UOKiK, prawo.pl
Jeżeli interesują Cię podobne informacje, zapisz się do Newslettera Gazety Senior Zapisz się do Newslettera
Zobacz również:
- Bezpłatne porady notariuszy w całej Polsce! Sprawdź, gdzie skorzystasz z pomocy w Dniu Otwartym Notariatu [adresy i numery telefonów] - 18 listopada, 2024
- BON SENIORALNY: projekt ustawy [KOMPENDIUM] - 15 listopada, 2024
- Zostań podcasterem! Warsztaty tworzenia podcastów dla seniorów - 14 listopada, 2024